W świetle orzecznictwa TK koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu są konstytucyjnie chronionym prawem majątkowym w rozumieniu art. 64 konstytucji, przysługującym pełnomocnikowi świadczącemu pomoc prawną z urzędu. Koszty te stanowią wynagrodzenie pełnomocnika za świadczoną pomoc prawną i wynikają ze stosunku prawnego łączącego pełnomocnika ze Skarbem Państwa.

Orzekanie w sprawie zwrotu kosztów nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokata jest ,,sprawą" w rozumieniu art. 45 ust. 1 konstytucji. Stanowi rozstrzyganie o konstytucyjnych wolnościach oraz prawach pełnomocnika z urzędu, będących ekonomicznym ekwiwalentem za wykonaną pracę.

Trybunał Konstytucyjny przychylił się do poglądu zajmowanego w swoim dotychczasowym orzecznictwie, zgodnie z którym w zakresie orzekania o kosztach procesu za sąd pierwszej instancji należy uznać ten sąd, który orzekł o zwrocie kosztów w danym zakresie po raz pierwszy. W konsekwencji - na tle rozpoznawanej sprawy - sąd rejonowy rozstrzygający w sprawie karnej jako formalnie sąd odwoławczy, musi być traktowany jako sąd pierwszej instancji w odniesieniu do po raz pierwszy zasądzanych kosztów procesu. W związku z tym, art. 78 konstytucji jest adekwatnym wzorcem kontroli. Jakkolwiek ustrojodawca w art. 78 zdanie 2 konstytucji dopuszcza wprowadzenie wyjątków od zasady zaskarżalności orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, na tle niniejszej sprawy Trybunał Konstytucyjny nie znalazł uzasadnienia dla takiego wyjątku. Niewątpliwie efektywność postępowań prowadzonych przez organy władzy publicznej oraz dobro wymiaru sprawiedliwości, dla ochrony których brak prawa do zaskarżania orzeczeń sądowych co do kosztów nieopłaconej pomocy prawnej mógłby być potencjalnie wprowadzony, stanowią wartości chronione konstytucyjnie i są istotnym elementem porządku publicznego w państwie prawa. Niemniej jednak, w rozpoznawanej sprawie, nie odgrywają decydującej roli. Nie mają bowiem żadnego wpływu na bieg sprawy podstawowej, w ramach której pełnomocnik został wyznaczony do reprezentowania interesów innego podmiotu.