TK



TK: zasady pobierania opłat egzekucyjnych przez komornika są niezgodne z konstytucją

komornik| opłata egzekucyjna| Teresa Liszcz| Trybunał Konstytucyjny| Zbigniew Cieślak

włącz czytnik

W odniesieniu do zarzutów przedstawionych przez sąd pytający Trybunał Konstytucyjny podkreślił przede wszystkim, że akceptowalna jest sytuacja, gdy wysokość opłaty egzekucyjnej nie jest w pełni adekwatna do nakładu pracy komornika i stopnia skuteczności jego działań w ramach konkretnej egzekucji. Jednak zasadnicza koncepcja ustawy o komornikach wymaga, co do zasady, uwzględnienia realnego, a nie czysto formalnie rozumianego, nakładu kosztów, czasu i wysiłku ze strony komornika jako kryterium ustalania wysokości opłaty egzekucyjnej (zob. wyrok TK z 8 maja 2006 r., sygn. P 18/05). Istotnym motywem przyjęcia takiej reguły jest w szczególności konieczność ochrony praw majątkowych dłużnika przed nadmierną (nieproporcjonalną) ingerencją (zob. wyrok TK z 26 lutego 2013 r., sygn. SK 12/11).

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że regulacja wynikająca z zakwestionowanych przepisów jest nieadekwatna do celów unormowania, ponieważ nie stawia w korzystniejszej sytuacji dłużników, którzy dobrowolnie wykonują zobowiązania. Jednakowa opłata stała z tytułu opróżnienia lokalu z rzeczy lub osób zostanie bowiem  pobrana zarówno przy dobrowolnym, jak i przymusowym wykonaniu tego obowiązku. Ustalenie jednakowej opłaty egzekucyjnej niezależnej od tego, czy obowiązek dobrowolnie czy też przymusowo zostanie spełniony, oznacza równe traktowanie pod względem majątkowym podmiotów, które nie posiadają wspólnej cechy istotnej, a tym samym – zasadniczo – ich sytuacja nie zasługuje na zrównanie. Jest to argument za naruszeniem w kwestionowanych przepisach nie tylko zasady równości (wyprowadzanej w niniejszej sprawie z art. 64 ust. 2 konstytucji) i sprawiedliwości społecznej, ale także zasady proporcjonalności ingerencji ustawodawczej w sferę praw majątkowych dłużnika, który dobrowolnie wykonał w terminie obowiązek opróżnienia lokalu mieszkalnego z rzeczy lub osób, po wezwaniu przez komornika. Opłata stała na poziomie ustalonym w zaskarżonych przepisach nie znajduje uzasadnienia w konieczności ochrony innych wartości konstytucyjnych, a w szczególności w potrzebie zagwarantowania pokrycia kosztów działalności komorniczej (skoro – zgodnie z art. 39 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji – komornikowi należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji, co jest gwarancją nieponiesienia strat, niezależnie od skuteczności egzekucji). Pozostaje ona przy tym w rażącej dysproporcji do nakładu pracy komornika. W przypadku dobrowolnego opuszczenia lokalu mieszkalnego przez dłużnika komornik unika m.in. konieczności przymusowego otwarcia lokalu, usuwania oporu dłużnika oraz jego domowników i wymaganej w związku z tym asysty Policji, opisu i usuwania ruchomości znajdujących się w lokalu, a mimo to ma prawo pobrania opłaty w wysokości, która przysługuje w przypadku przymusowego wprowadzenia wierzyciela do lokalu, co wiąże się z niewspółmiernie różnym nakładem pracy komornika. Tym samym, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, wysokość opłat stałych w tych dwóch sytuacjach powinna zostać zróżnicowana, zwłaszcza, że opłata egzekucyjna do pewnego stopnia ma stanowić ekwiwalent za czynności faktycznie podejmowane przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.