Ustalenie jednakowej opłaty egzekucyjnej niezależnej od tego, czy obowiązek opróżnienia lokalu z rzeczy lub osób zostanie spełniony dobrowolnie czy też przymusowo spełniony, oznacza równe traktowanie pod względem majątkowym podmiotów, które nie posiadają wspólnej cechy istotnej, a tym samym ich sytuacja nie zasługuje na zrównanie – stwierdził Trybunał Konstytucyjny.

13 października 2015 r. o Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu II Wydział Cywilny dotyczące zasad pobierania opłaty egzekucyjnej przez komornika.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego z rzeczy i osób w sytuacji, gdy dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał obowiązek w wyznaczonym terminie, jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 konstytucji.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

Przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie był art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Ustanawia on stawkę opłaty stałej należnej komornikowi z tytułu opróżnienia lokalu z rzeczy lub osób. Wskazany przepis został zakwestionowany w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego z rzeczy i osób w sytuacji, gdy dłużnik po wezwaniu przez komornika dobrowolnie wykonał obowiązek w wyznaczonym terminie.

W kontekście przywołanych przez sąd pytający wzorców kontroli (tj. art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 konstytucji i wywodzonej z niego zasady sprawiedliwości społecznej) Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że uzasadnienie pytania prawnego zakłada postrzeganie tych wzorców w sposób niejako „negatywny” w tym sensie, iż naruszający je ustawodawca identycznie traktuje pod względem sytuacji majątkowej zarówno tego dłużnika, który dobrowolnie wykonał obowiązek opróżnienia lokalu, jak i tego, w odniesieniu do którego zachodzi potrzeba podjęcia przez komornika szeregu czynności związanych z przymusowym wprowadzeniem wierzyciela do lokalu. Równość (i sprawiedliwość) w rozumieniu konstytucyjnym zakłada bowiem również różne traktowanie podmiotów różnych, tj. podmiotów, które nie posiadają wspólnej cechy istotnej (zob. np. wyrok TK z 20 października 1998 r., sygn. K 7/98).