Ważna zmiana dotyczyć będzie instrumentów zdyscyplinowania stron (art.207 kpc). Po nowelizacji w maju 2012 r. prekluzja dowodowa zastąpiona została swobodną oceną sędziego. Nowy kodeks postawi także na wyczucie sędziowskie, znajomość sprawy i umiejętność lepszego pokierowania procesem. Mamy do czynienia zatem z większym zaufaniem ustawodawcy do sędziego. Do tej pory formalistyczne przepisy nie ufały sędziemu. W nowym kodeksie - nie ustawodawca będzie zarządzał sprawą, ale sędzia – podkreślił wiceminister.

Opinie środowiska

Dr Michał Bieniak zwraca uwagę, że kodeks postępowania cywilnego od 2000 r. był nowelizowany 150 razy. Większość z tych nowelizacji była uzasadniona przyspieszeniem postępowania. – Szybkość jest dobra, o ile nie przeszkadza wymierzaniu sprawiedliwości – dodaje dr Bieniak.

Dr Bieniak twierdzi, że dotychczasowy formalizm załatwiania spraw cywilnych po latach praktyki nieco zelżał, gdyż sędziowie zauważyli, że po zaskarżeniu do wyższej instancji i tak sprawy wrócą do tego samego sądu.

- Formalizm procesowy utrudnia sądowi pracę – komentował zmiany adwokat Rafał Dębowski.- Adwokat często z racji tzw. bezpieczeństwa procesowego zarzuca sąd niepotrzebnymi wnioskami dowodowymi. Formalizm zabija proces cywilny – konkludował adw. Dębowski.

- Niepokoi nas nowość rozwiązań, aktywne uczestnictwo sędziego – mówi adw. Zbigniew Banaszczyk. – Nowy kpc, jako część dłuższego procesu nowelizacji nie jest skierowana przeciwko adwokatom.  Jest adresowana głównie do sędziów, gdyż zmusza sąd do aktywnego uczestniczenia w postępowaniu, które do tej pory mogło być kompletnie kontradyktoryjne. Teraz sąd będzie musiał się mocniej zaangażować w postępowanie, przynajmniej do pierwszej rozprawy. Sędzia będzie zobowiązany porządkować materiał i wnikać w istotę sprawy.

Sędzia Łukasz Piebiak ze SSP „Iustitia” nie jest zwolennikiem zmian w kpc, a zwłaszcza likwidacji procedury gospodarczej. Zdaniem sędziego dyskrecjonalna władza sędziego w nowym kpc wymaga dużej precyzji. Należy np. w art. 217 kpc wyraźnie sformułować przesłanki, w jakich sytuacjach sędzia może przedłużyć procedurę składania dowodów.