Budynek sądu w Sopocie. Foto: Wikimedia Commons

Będzie nowy kodeks postępowania cywilnego. Sprawę cywilną załatwimy w sądzie szybciej, procedura stanie się prostsza i sędzia, a nie przepis zdecyduje, kiedy i jaki dowód uwzględnić.

Wiceminister sprawiedliwości prof. Jacek Gołaczyński zapowiedział we wtorek na konferencji zorganizowanej przez Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie, przygotowanie nowego kodeksu postępowania cywilnego.

Ideą nowelizacji kpc, która weszła w życie w maju 2012 r. było odejście od formalizmu ( czyli prekluzji dowodowej) w kierunku rozszerzenia władzy sędziowskiej. Formalizm ten ujawniał się głównie w sprawach gospodarczych. Choć sędziowie i adwokaci już przyzwyczaili się do tych rygorystycznych przepisów i nie byli zadowoleni z kolejnej reformy.

Unikanie wyjątków proceduralnych

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego przy ministrze sprawiedliwości ze szczególnym udziałem profesorów – prof. dr hab. Tadeusza Erecińskiego, prof. dr hab. Karola Weitza, dr Andrzeja Jakubeckiego, dr hab. Feliksa Zedlera, ale także i sędziów przystąpiła do opracowania założeń zmian w zupełnie nowym kodeksie postępowania cywilnego.

Prof. Gołaczyński określił projekt jako przedsięwzięcie ogromne. Dlatego, że ostatnie rozwiązania pochodzą z innego okresu, a kodeks był ustawą w zakresie prawa prywatnego najczęściej nowelizowaną.

- Trzeba skończyć z kolejnymi poprawkami w kpc – zaznaczył wiceminister. – Model procedury cywilnej, który chcemy wprowadzić jest obecnie testowany. Odejdziemy od formalizmu procesowego polegającego na ograniczeniach zgłaszania dowodów (prekluzji) na rzecz dyskrecjonalnej władzy sędziowskiej.

Ideą nowego kpc będzie odejście od dużej liczby odrębnych postępowań, aby nie było za dużo wyjątków. Teraz te wyjątki powodują nadmierne nakładanie się trybów postępowania, co powoduje liczne problemy praktyczne.

Większa rola sądu

Wymogi formalne dotykają przede wszystkim strony. Każda czynność procesowa musi spełniać wymogi formalne, np. składanie pism procesowych (np. art.126). W przypadku nowego kpc proponuje się przeniesienie reguł upominawczego postępowania elektronicznego do zwykłego postępowania.

- Spotykam  się z głosami, że w zwykłym procesie cywilnym tak surowe reguły jak w e-sądzie nie są potrzebne – wyjaśniał min. Jacek Gołaczyński. – Do rozważenia pozostaje, czy przy wnoszeniu pisma do sądu drogą elektroniczną niedochowanie wymogów karane ma być sankcją w postaci zwrotu pisma,  czy pozostawieniem pisma bez nadania mu dalszego biegu – dodał.