Doświadczenia szwajcarskie wydają się szczególnie istotne dla Polski. Zakończyliśmy bowiem pierwszy etap reformy procedur głosowania, w ramach którego obok tradycyjnej procedury głosowania w lokalu wyborczym – wprowadzone zostały inne, tzw. „alternatywne” mechanizmy głosowania. Adresowane są one do wyborców, którzy napotykają największe problemy z udziałem w głosowaniu. Od 2011 roku mogą oni skorzystać z dwóch takich możliwości: głosowania  korespondencyjnego (dla osoby niepełnosprawnej oraz przebywającej poza granicami kraju), a także przez pełnomocnika (dla osoby niepełnosprawnej i w zaawansowanym wieku).

Warto zastanowić się nad dalszymi reformami. Zmieniają się bowiem postawy obywateli, którzy coraz bardziej oczekują, że zostanie uczyniony kolejny krok i „alternatywne” procedury głosowanie będą powszechne, dostępne dla wszystkich, którzy wyrażą zamiar skorzystania z nich. W szczególności najmłodsze pokolenie wyborców mocno podkreśla wolę oddania głosu w inny sposób niż w lokalu wyborczym, dokonując tym samym wyraźnego wyłomu w dość konserwatywnym, jak dotychczas, postrzeganiu przez Polaków aktu głosowania. Młodzi preferują przy tym w sposób zdecydowany głosowanie przez Internet (szerzej: badania CBOS – ISP z lipca 2011 roku).

Podjęcie prac koncepcyjnych nad głosowaniem elektronicznym w Polsce wydaje się koniecznością. Potencjał społeczny dla tego rozwiązania jest duży i z kolejnymi rocznikami liczba zwolenników tej procedury będzie się zwiększała. Zakładać też trzeba, że rozwijać się będzie poziom e-administracji w Polsce – m.in. upowszechni się dowód osobisty z podpisem elektronicznym.

Jak pokazuje przykład szwajcarski - proces wprowadzania głosowania elektronicznego powinien być jednak zaplanowany na lata. I to właśnie jest ważna nauka dla Polski. Niewątpliwie czekają nas testy, rozbudowane prace analityczne, ale także projekty społeczne. Rzetelne przygotowanie realistycznej „mapy drogowej” wprowadzania e-votingu w Polsce stanowić powinno podstawę takich działań. Drogi na skróty - nie ma.

dr Jarosław Zbieranek, Instytut Spraw Publicznych