Rozważając możliwe kierunki zmian w modelu polskiej władzy wykonawczej, należy także uwzględnić problematykę odpowiedzialności ponoszonej przez każdy z podmiotów tej władzy. Prezydent ponosi wyłącznie odpowiedzialność prawną (kar­ną i konstytucyjną) przed Trybunałem Stanu. Nie ponosi natomiast odpowiedzialności politycznej przed parlamentem. Prezes Rady Ministrów jest natomiast odpowiedzialny zarówno politycznie przed parlamentem, jak i konstytucyjnie przed TS. Wydaje się więc, że wzmocnienie pozycji premiera, jako podmiotu władzy wykonawczej ponoszącego odpowiedzialność w szerszym zakresie, aniżeli prezydent, ergo podda­nego dalej idącej kontroli, stanowiłoby bezpieczniejszy wariant modyfikacji polskiego systemu rządów.

6. Podsumowanie

Sformułowane w toku wywodu wnioski i postulaty de lege ferenda stanowić mogą pożyteczny przyczynek dla ustawodawcy konstytucyjnego w procesie doskonalenia prawa. Wymaga jednak podkreślenia, że prawo jest wprawdzie kluczowym, choć tylko jednym z wielu elementów konstruujących współdziałanie władz publicznych. Nie mniej istotne w tym zakresie pozostają aspekty polityczne czy osobowościowe. Kon­stytucja nie stanowi bowiem (i nigdy stanowić nie będzie) jedynego i uniwersalnego antidotum na nader wygórowane ambicje, żądzę władzy czy hegemonii politycznej. Proponowane modyfikacje znajdą pełne urzeczywistnienie tylko wówczas, gdy w sys­temie ustrojowym zapanuje zdrowa rywalizacja szanująca podstawowe kanony kultu­ry politycznej i dobre obyczaje, oparta na regułach demokracji, wyznaczająca granice konfrontacyjnego stylu prowadzenia polityki.

Autor jest doktorem nauk prawnych, adiunktem w katedrze Nauki o Admi­nistracji Uczelni Łazarskiego. Pracuje w Biurze Orzecznictwa Naczelnego Sądu Ad­ministracyjnego.