W sytuacji, gdy ustalenie uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej (według opisanych wyżej zasad) nie będzie możliwe, uprawnione do nieodpłatnego nabycia na własność nieruchomości wspólnoty gruntowej będą gminy. W przypadku, gdy gmina nie złoży wniosku – nieruchomości nabędzie Skarb Państwa.

Problem związany z regulacją stanu prawnego nieruchomości wspólnot gruntowych jest bardzo ważny, ponieważ aktualnie w Polsce jest około 107 tys. ha gruntów, które wpisano do ewidencji gruntów i budynków jako 5100 wspólnot gruntowych. Jednak prawie 3500 z nich nie ma uregulowanego stanu prawnego, tzn. nie ustalono w drodze decyzji administracyjnych: wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej, wielkości przysługujących im udziałów oraz wykazu nieruchomości wchodzących w skład danej wspólnoty gruntowej.

W myśl obowiązujących przepisów, ustalenia takie dotyczą stanu faktycznego i prawnego istniejącego na 5 lipca 1963 r. Z uwagi na prawie 50-letni upływ czasu, ustalenie stanu faktycznego nie jest praktycznie możliwe. Jedynie udziałowcy 1.080 wspólnot utworzyli spółki do zarządzania nimi, w tym tylko w 1.073 spółkach powołano właściwe organy umożliwiające funkcjonowanie w obrocie prawnym. Taka sytuacja stwarza poważne trudności w zagospodarowaniu nieruchomości zaliczonych do wspólnot gruntowych.

Projekt nowelizacji ustawy stanowi szansę na ostateczne uregulowanie stosunków własnościowych wspólnot gruntowych.
Lex.pl