Rząd zaakceptował 10 lutego nowe przepisy, które mają uregulować stan prawny nieruchomości wykazanych w ewidencji gruntów jako wspólnoty gruntowe. Ma to uporządkować gospodarowanie na tych XIX-wiecznych reliktach.

Rada Ministrów przyjęła 10 lutego br. projekt ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Wspólnoty gruntowe stanowią relikt stosunków własnościowych powstałych w XIX wieku na terenach byłego zaboru rosyjskiego i austriackiego w wyniku likwidacji pańszczyzny.

Przepisy projektowanej ustawy określają zasady, które będą regulować stan prawny nieruchomości wykazanych w ewidencji gruntów jako wspólnoty gruntowe, które nie mają dotąd wydanych decyzji administracyjnych, określających osoby uprawnione do korzystania ze wspólnoty oraz przysługujących tym osobom (fizycznym i prawnym) wielkości udziałów.

Przepisy znowelizowanej ustawy nie przewidują zniesienia wspólnot. Istniejące obecnie wspólnoty gruntowe będą funkcjonować nadal w dotychczasowej formie organizacyjnej i gospodarować na dotychczasowych zasadach, jeżeli taka będzie wola samych uprawnionych.W pierwszej kolejności – ze względu na ochronę praw nabytych – przewiduje się ustalenie uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej na podstawie obecnych zasad, tj. według stanu z 1963 r. – „stara” grupa uprawnionych funkcjonująca na podstawie aktualnych przepisów ustawy. Będzie to następowało na wniosek zainteresowanych złożony do 30 czerwca 2016 r.

Jeżeli nie będzie uprawnionych, o których mowa wyżej, ich ustalenie nastąpi na wniosek kolejnej grupy – „nowej” grupy uprawnionych wprowadzanych projektowaną nowelizacją ustawy. W ramach "nowej" grupy uprawnionymi będą osoby fizyczne lub prawne, które:
- posiadają gospodarstwa rolne i nieprzerwanie przez okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2015 r. faktycznie korzystają ze wspólnoty gruntowej albo zamieszkują (lub mają siedzibę) na terenie miejscowości, w której znajdują się grunty stanowiące wspólnotę (uprawnione będą również osoby fizyczne, które zamieszkują w innej miejscowości, a prowadzą gospodarstwo rolne – jeżeli wspólnotą gruntową są lasy, grunty leśne albo nieużytki przeznaczone do zalesienia, chyba, że przez okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2015 r. osoby te faktycznie nie korzystały ze wspólnoty).