Dlatego samorządowcy postulują zmianę przepisów. Chcą przede wszystkim możliwości ominięcia przetargów w przypadku, gdy dana gmina posiada swój zakład komunalny, który mógłby zająć się wywozem śmieci od mieszkańców.

Postulaty gmin popiera część posłów. Do Sejmu trafiły dwa projekty poselskie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dają one gminom możliwość zlecania odbioru odpadów od właścicieli nieruchomości gminnym spółkom komunalnym i to bez postępowania przetargowego.

Zdaniem eksperta KIG należy być ostrożnym w dawaniu większej władzy gminom w zakresie wywozu odpadów, bo może to grozić monopolizacją tych usług i dowolnym kształtowaniem cen, ze szkodą dla mieszkańców. To mogłoby prowadzić do patologicznej sytuacji na rynku.

 – Ideą tej ustawy było to, żeby stawki były kształtowane w wyniku wolnej gry rynkowej – uważa Krzysztof Kawczyński. – Zakładając, że gmina by zlecała obsługę z wolnej ręki, prowadziłoby to do sytuacji niekontrolowanej przez nikogo. Jeśli są firmy na terenie gminy, które mają zezwolenia, mają bazy, mają zaplecze do obsługi mieszkańców, to ja nie widzę żadnego powodu, żeby gmina mogła zakładać np. spółkę własną i w ten sposób eliminować te podmioty. Więc jest to już ogromne zagrożenie konkurencyjności i byłaby to nieuczciwa gra z podmiotami, które funkcjonują.

Tym bardziej, że – jak podkreśla ekspert – już istniejąca ustawa daje gminie możliwość zlecenia tego typu usług firmie komunalnej lub wskazywanie własnych obiektów przy realizacji tych zadań, ze względu choćby na posiadaną infrastrukturę i koszty, które na jej budowę poniosła.

 – Jeśli gmina wybudowała obiekty służące gospodarce odpadami, partycypowała w kosztach i administruje tymi obiektami, to – według nowej ustawy – może wskazać w przetargu ten obiekt do przyjmowania odpadów. Chodzi o to, żeby te obiekty nie zostały wyeliminowane, ponieważ gminy często brały kredyty na ten cel, dostawały dotacje pod pewnymi warunkami. W związku z czym, tu można zrozumieć batalię, żeby bardziej uszczelnić ten system, żeby nie było mijania tych obiektów. Natomiast innych powodów do obaw ze strony samorządów nie widzę – podsumowuje ekspert Krajowej Izby Gospodarczej.