W związku z wypowiedzią Beaty Tokaj szefowej Krajowego Biura Wyborczego dla PAP z dn. 27 października 2016 w sprawie konsultacji na temat nowych kart do głosowania, Fundacja im. Stefana Batorego chwali zamiar, ale jednocześnie zwraca uwagę na problemy.

W wyborach sejmikowych w 2014 r. padło dwuipółkrotnie więcej głosów nieważnych niż cztery lata wcześniej. Badanie kart wyborczych przeprowadzone przez ekspertów z Fundacji im. Stefana Batorego wykazało, że głównym powodem wzrostu tej liczby było zastosowanie zbroszurowanej  karty do głosowania. Fundacja z zadowoleniem przyjęła chęć zmiany wzoru karty – zasygnalizowaną przez Państwową Komisję Wyborczą w stanowisku z dnia 13 października 2016 - jednak formuła konsultacji społecznych i termin zmian (po wyborach w 2018) zapowiedziane przez Krajowe Biuro Wyborcze budzi poważne zastrzeżenia.

 „Bardzo cieszymy się, że PKW chce zmian – mówi Joanna Załuska z Fundacji Batorego – Przeprowadzone przez nas badanie kart z 2014 roku pokazało, że głosy blisko 700 tysięcy obywateli zostało zmarnowanych z powodu  wzoru karty do głosowania i zbyt skomplikowanej instrukcji jak oddać ważny głos. Tak duża liczba nieważnych głosów pokazuje, że konsultacje, a następnie pilne wprowadzenie zmian jest niezbędne.” – dodaje Załuska. 

Jednocześnie eksperci Fundacji zgłaszają poważne wątpliwości dotyczące:

·         1. sposobu przeprowadzenia konsultacji

„Przede wszystkim nie wiadomo dokładnie co będzie przedmiotem zapowiedzianych na 29 listopada konsultacji? Czy KBW dysponuje już nowymi wzorami kart, które przedstawi uczestnikom? – komentuje dr Adam Gendźwiłł -  Niepokoi nas także  możliwość zgłaszania udziału w konsultacjach tylko przez dwa dni, każdego dnia po jednej godzinie! Jak zapewniona będzie reprezentatywność? Wybory to niezwykle ważna sprawa i należy zadbać, aby do obywateli dotarła informacja o planowanych konsultacjach i aby wszyscy zainteresowani mogli wziąć w nich udział, jeśli nie osobiście to np. drogą mailiową czy przez internet. – uzupełnia dr Gendźwiłł.

·        2. terminu wprowadzenia zmian.

Szefowa KBW, Beata Tokaj  słabo ocenia szanse na wprowadzenie nowych kart przed wyborami w 2018 roku. Ta wypowiedź budzi nasze zdziwienie – komentuje prof. Mikołaj Cześnik, członek zarządu Fundacji Batorego  – Dwa lata, które pozostały do wyborów, wydają sie wystarczająco długim terminem. Jeśli PKW nie chce się z góry pogodzić z tym, że blisko 700 tysięcy obywateli odda głos nieważny, to i tak musi przeprowadzić kampanię edukacyjną przed wyborami. W takiej sytuacji oczywiste jest, że  należy promować kartę przyjazną dla obywateli.

Zespół ekspertów Fundacji Batorego ponownie deklaruje chęć współpracy i wsparcie we wprowadzeniu zmian, by w kolejnych wyborach nie było kilkuset tysięcy nieważnych głosów. Konsultacje muszą być zaplanowane i odpowiednio przygotowane, a obywatele odpowiednio poinformowani. Zasady prawidłowego przeprowadzenia konsultacji społecznych są spisane w dokumencie Ministerstwa Cyfryzacji „Siedem zasad konsultacji”, warto się do niego odwołać.