Zmianę sposobu liczenia państwowego długu publicznego przewidują przyjęte we wtorek założenia do projektu ustawy o finansach publicznych. Chodzi m.in. o ograniczenie wpływu wahań kursów walut obcych na procedury ostrożnościowe.

Jak wynika z komunikatu Centrum Informacyjnego Rządu, zmiany w projekcie nowelizacji ustawy będą dotyczyć – zgodnie z założeniami – niestosowania w finansach publicznych (w wyjątkowych sytuacjach) ograniczeń wynikających z przekroczenia przez relację państwowego długu publicznego (PDP) do PKB progu 50 proc. oraz progu ostrożnościowego 55 proc., czyli tzw. procedur ostrożnościowo-sanacyjnych. Chodzi o ograniczenie wpływu wahań kursów walut obcych oraz prefinansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w następnym roku budżetowym na ww. procedury. W tym celu proponuje się wprowadzenie następujących zmian:

• państwowy dług publiczny byłby przeliczany na złote z zastosowaniem średniej arytmetycznej ze średnich kursów walut obcych ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dni roboczych roku budżetowego, za który ogłaszana jest relacja;
• wyliczona w ten sposób kwota byłaby pomniejszona o kwotę wszystkich wolnych środków finansowych, będących w dyspozycji ministra finansów na koniec roku budżetowego, służących finansowaniu potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w następnym roku budżetowym;
• w przypadku, gdyby powyższe przeliczenie wykazało, że wartość tak obliczonej relacji do PKB będzie mniejsza niż 50 lub 55 proc., wówczas ograniczenia w procedurze ostrożnościowej, przewidziane w ustawie o finansach publicznych oraz warunkowe podniesienie stawek podatku VAT, nie będą wprowadzane w życie.

Przekroczenie przez relację PDP do PKB progu 50 lub 55 proc. wymaga wdrożenia procedur ostrożnościowych, wpływających bezpośrednio lub pośrednio na wszystkie jednostki sektora finansów publicznych. Dodatkowe obciążenia - w postaci wzrostu stawki podatku VAT - przewiduje ustawa o podatku od towarów i usług (chodzi o przekroczenie progu 55 proc. w relacji kwoty PDP do PKB za lata 2012 lub 2013).

W obecnym stanie prawnym możliwa jest więc sytuacja, kiedy zmiany kursów walut w ostatnim dniu roboczym roku, które często nie wynikają z uwarunkowań zawiązanych  z polską gospodarką, mogą stać się przyczyną przekroczenia progów ostrożnościowych  i wymagać zmian stawek podatku VAT. Ponadto przeliczanie zadłużenia zagranicznego dla celów procedur ostrożnościowych według kursów z ostatniego dnia roku może zachęcać do ataków spekulacyjnych na polską walutę. Proponowane zmiany mają zatem ograniczyć wpływ wahań kursów na relację długu.