Uchwała korzystna dla pracownika

Sąd Najwyższy w siedmioosobowym składzie 23 września br. przychylił się do tego ostatniego poglądu i podjął uchwałę, według której przekroczenie 24 miesięcznego okresu zatrudnienia, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony.

Uchwała została podjęta przy jednym zdaniu odrębnym. Sędzia Katarzyna Gonera podkreślała, że kodeks pracy oparty jest na zobowiązaniowej konstrukcji stosunku pracy. Dlatego  zanim dojdzie do upływu tego okresu, musi uprzednio nastąpić zawarcie jednej lub kolejnych umów o pracę, na podstawie których doszło do przekroczenia tego limitu. Umowa o pracę zawarta na okres przekraczający go, lub w przypadku kolejnych umów - ta z nich, w czasie obowiązywania której limit zostaje przekroczony, jest  sprzeczna z ustawą antykryzysową. Umowa, której wykonanie prowadzi do skutku zakazanego przez prawo, jest umową z prawem sprzeczną, przy czym sprzeczność ta istnieje już w momencie jej zawarcia, a nie dopiero z chwilą nastąpienia tego skutku w przyszłości. Powstanie umownego stosunku pracy zawsze musi być poprzedzone zawarciem umowy o pracę, choćby w sposób dorozumiany.

Stan sprzeczności z prawem umowy o pracę (lub kolejnej umowy) na czas przekraczający 24 miesiące powstaje z chwilą jej zawarcia. Jest to niezależne od tego, czy zaskarżony skutek tej umowy rzeczywiście nastąpi czy nie, co może zależeć od różnych okoliczności.

Drugie zastrzeżenie dotyczy przyjęcia w kwestionowanym wyroku II PK 149/12, że umowa o pracę rozwiązuje się z upływem 24 miesięcy faktycznego zatrudnienia pracownika. Nie wskazano, na jakiej podstawie prawnej następuje to rozwiązanie umowy.