Publicystyka



Sankcje konstytucyjne. Istota, funkcje oraz rodzaje

delikt konstytucyjny| Konstytucja| naruszenie konstytucji| Sąd Najwyższy| sankcja konstytucyjna| Sejm| skarb państwa| Trybunał Konstytucyjny| Trybunał Stanu

włącz czytnik

—  sprzeniewierzenie się przez RPO złożonemu ślubowaniu.

Znamiona niektórych deliktów doprecyzowane są w ustawach zwykłych26, np. w przypadku art. 77 Konstytucji (wyrządzenie szkody poprzez niezgodne z konstytucją działanie organów władzy publicznej), który znajduje rozwinięcie w szczególności w art. 417 i n. k.c. Inną tego typu sytuacją jest dodanie w ustawie o TS stwierdzenia, iż delikt musi być zawiniony, choćby nieumyślnie (por. art. 3 ustawy o TS).

3.  Sankcje konstytucyjne

Popełnienie deliktu konstytucyjnego wiąże się z możliwością zastosowania wobec sprawcy sankcji konstytucyjnych, które stanowią następstwa naruszenia normy ustawy zasadniczej. Sankcja konstytucyjna określa skutki prawne sytuacji, w której adresat naruszy dyspozycję normy sankcjonowanej realizując tym samym przesłanki (znamiona) wynikające z hipotezy normy sankcjonującej. Owe konsekwencje będą stanowiły dolegliwość, która będzie mogła polegać w szczególności na: nieważności wydanego aktu prawnego, utracie stanowiska, utracie praw wyborczych, rozwiązaniu (odwołaniu) organu władzy publicznej, obowiązkiem naprawienia wywołanej deliktem szkody itp. Może ona nastąpić ex lege (art. 99 ust. 3, art. 144 ust. 2), bądź zostać nałożona przez organ władzy publicznej (np. art. 171 ust. 2; 190 ust. 3) . Zastosowanie sankcji może być uwarunkowane winą sprawcy, jednak wina nie zawsze będzie stanowić jej konieczny warunek.

Sankcje konstytucyjne mogą być nałożone obok innych rodzajów sankcji, np. karnych, cywilnych administracyjnych. Będzie to miało miejsce w szczególności, gdy delikt konstytucyjny równocześnie spowoduje naruszenie norm prawnych wynikających z innych gałęzi prawa bądź wypełni znamiona przestępstwa. Ponadto popełnienie jednego deliktu konstytucyjnego może wiązać się z uruchomieniem kilku sankcji konstytucyjnych. W doktrynie i w orzecznictwie przyjmuje się, że możliwe jest kumulowanie sankcji, nawet o charakterze represyjnym za jeden czyn, jeżeli realizują one różne cele, np. ukaranie sprawcy przestępstwa na podstawie przepisów kodeksu karnego i następnie zobowiązanie go do naprawienia szkody w trybie postanowień kodeksu cywilnego nie stanowi naruszenia zasady ne bis in idem. Podsumowując, jedno naruszenie konstytucji może stanowić podstawę do zastosowania kilku sankcji, które będą realizować różne funkcje.

Publicystyka

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Artykuły powiązane

Brak art. powiąznych.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.