Panorama Bolzano. Foto: J. Tinkhauser, Wikipedia.org

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł 27 marca, że możliwość użycia języka niemieckiego przed sądami cywilnymi prowincji Bolzano nie może być zarezerwowana jedynie dla obywateli włoskich zamieszkujących w tym regionie. Przeciwnie: możliwość tę muszą mieć wszyscy obywatele Unii

Używanie języka włoskiego jest wymagane przed włoskimi sądami cywilnymi. Czynności procesowe sporządzone w innym języku są nieważne. Jednakże, na zasadzie odstępstwa od tej zasady dotyczącego sądów prowincji Bolzano, obywatele włoscy zamieszkujący w tym regionie mogą używać języka niemieckiego. Odstępstwo to ma na celu ochronę niemieckojęzycznej mniejszości etniczno-kulturowej zamieszkałej w prowincji Bolzano.

Landesgericht Bozen (sąd dla regionu Bolzano) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy prawo Unii stoi na przeszkodzie temu, by możliwość użycia języka niemieckiego przed sądami prowincji Bolzano była zarezerwowana jedynie dla obywateli włoskich zamieszkujących w tym regionie. W niniejszej sprawie niemiecka narciarka¹ doznała urazu na trasie położonej w prowincji Bolzano i zażądała naprawienia poniesionych szkód od narciarki czeskiej², której zarzuca spowodowanie wypadku. Biorąc pod uwagę, że pozew oraz odpowiedź na pozew zostały sporządzone w języku niemieckim, Landesgericht Bolzano powinien – zgodnie z uregulowaniem włoskim – uznać te czynności za nieważne. Wyraził on jednak wątpliwości co do zgodności takiej nieważności z prawem Unii.

W ogłoszonym dzisiaj wyroku Trybunał odpowiedział, że prawo Unii (a dokładniej zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową i swoboda przemieszczania się zagwarantowana obywatelom Unii) stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w postępowaniach cywilnych toczących się przed sądami określonej jednostki podziału terytorialnego państwa członkowskiego przyznaje prawo używania innego języka aniżeli język urzędowy tego państwa tylko obywatelom tego państwa zamieszkałym w tej jednostce podziału terytorialnego.

Trybunał przypomniał, że odpowiedział już twierdząco na to pytanie w odniesieniu do postępowań karnych toczących się przed sądami regionu Bolzano³. Zdaniem Trybunału względy, które doprowadziły do takiego wniosku mają zastosowanie do każdego postępowania sądowego prowadzonego w tej jednostce podziału terytorialnego, także do postępowania cywilnego.

Żaden argument podniesiony przez rząd włoski w niniejszej sprawie nie może uzasadnić spornego uregulowania. Jeżeli chodzi o argument, w myśl którego umożliwienie obywatelom Unii posługiwania się językiem niemieckim spowodowałoby utrudnienie postępowania, Trybunał zauważył, że w świetle informacji udzielonych przez Landesgericht Bozen sądy prowincji Bolzano są w stanie prowadzić postępowania sądowe zarówno w języku włoskim, jak też niemieckim, czy też w obu tych językach. Jeżeli chodzi o dodatkowe koszty, które miałyby powstać dla Włoch z powodu stosowania tego systemu językowego do obywateli Unii, Trybunał przypomniał, że względy o charakterze czysto ekonomicznym nie mogą uzasadnić ograniczenia podstawowej swobody gwarantowanej przez prawo Unii.