Siedziba ETS

Zdaniem rzecznik generalnej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (ETS) Eleonor Sharpston uzależnienie przyznania stypendium na pełny tok studiów za granicą od trzech lat nieprzerwanego zamieszkiwania bezpośrednio przed rozpoczęciem studiów na terytorium państwa członkowskiego udzielającego stypendium stanowi ograniczenie prawa obywateli Unii do swobodnego przemieszczania się.

Rzecznik generalna E. Sharpston uważa też, że dla sądów krajowych byłoby pomocne, gdyby Trybunał wyjaśnił swoje orzecznictwo dotyczące celów mogących uzasadniać ograniczenie prawa do swobodnego przemieszczania się wynikające z reguły takiej jak reguła trzech lat.

W Niemczech studenci będący obywatelami Unii mogą ubiegać się o stypendia na studia w innym państwie członkowskim. Aby uzyskać stypendium na pełny czas trwania swoich studiów za granicą, muszą oni wykazać trzy lata nieprzerwanego zamieszkania w Niemczech w czasie bezpośrednio poprzedzającym rozpoczęcie studiów za granicą. W przeciwnym wypadku mogą otrzymać stypendium na pierwszy rok takich studiów lub na pełny czas trwania studiów w Niemczech. Reguła trzech lat została wprowadzona w celu uwzględnienia ryzyka nadmiernego obciążenia, które mogłoby mieć konsekwencje dla całego systemu dostępnej pomocy („cel ekonomiczny”), zidentyfikowania osób zintegrowanych ze społeczeństwem niemieckim i zapewnienia, że stypendia będą przyznawane studentom, którzy z największym prawdopodobieństwem po studiach wrócą do Niemiec i wniosą wkład do tamtejszego społeczeństwa („cel społeczny”).

Dwa niemieckie sądy zwróciły się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy prawo Unii, a w szczególności zasady dotyczące obywatelstwa Unii i swobody przemieszczania się obywateli Unii, wykluczają uzależnianie przez państwo członkowskie udzielania stypendiów na studia za granicą od warunku zamieszkiwania takiego jak reguła trzech lat.

Niemieckie sądy muszą rozstrzygnąć sprawy dwojga niemieckich studentów, którym odmówiono stypendiów na ich (całe) studia, odpowiednio, w Niderlandach i Hiszpanii. Laurence Prinz, która urodziła się w Niemczech i przez szereg lat mieszkała z rodzicami w Tunezji, a następnie ukończyła edukację na poziomie szkoły średniej w Niemczech i jesienią 2009 r. rozpoczęła studia z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem na Uniwersytecie Erazma w Rotterdamie. Ze względu na to, że nie spełniała warunku trzech lat zamieszania, otrzymała stypendium jedynie na pierwszy rok swoich studiów. Philipp Seeberger również urodził się w Niemczech i szereg lat mieszkał z rodzicami w Hiszpanii, zanim powrócił do Niemiec. Jesienią 2009 r. rozpoczął studia ekonomiczne na Uniwersytecie Balearów w Palma de Mallorca. Z uwagi na to, że nie mógł wykazać, iż zamieszkiwał w Niemczech przez trzy lata przed rozpoczęciem tych studiów, odmówiono mu stypendium.