Czy wraz z Borysem Niemcowem na odległym cmentarzu uda się pochować ducha sprzeciwu wobec wszechmocnej, praktycznie niekontrolowanej władzy?

W jakimś stopniu tak, w jakimś stopniu to się uda.

Niemłoda kobieta, której w niedzielnym żałobnym pochodzie podsunięto mikrofon opozycyjnej rozgłośni, powiedziała: przyszłam tu pomilczeć.

Strach zamknął usta niejednemu. Obawa przed zaszkodzeniem nie sobie, bliskim, zwłaszcza młodzieży. Po latach mogą to wyciągnąć – podpowiada doświadczenie. A jednocześnie deklaracje: chcę umrzeć jak Niemcow – to publicysta Stanisław Biełkowski. Ja będę następny – obiecuje weteran. Trzeba się zebrać i wspólnie pomyśleć nad odpowiedzią – wzywa jeden z przywódców opozycji.

Na pochodzie żałobnym w niedzielę zastanawiała niespotykana liczba rosyjskich flag państwowych  z czarnymi wstążkami. Był to wyraźny sprzeciw wobec zawłaszczania patriotyzmu. U nas takie próby podejmuje jedno ze stronnictw opozycyjnych, w Rosji zajmuje się tym autokratyczna władza państwowa.

Piszę to wszystko po to, by zachęcić do pamiętania o istnieniu innej Rosji niż oficjalna, zamykająca drzwi przed gośćmi żałobnymi z zagranicy, przeciwna wydaniu przepustki na pogrzeb więźniowi politycznemu Nawalnemu.

W gorszych czasach, u schyłku Breżniewa znałem osobiście takich, którzy głosowali przeciwko zajęciu Czechosłowacji, przepisywali maszynopisy samizdatu, wspierali „trędowatych” dysydentów, nie wahali się kontaktować z zagranicznym korespondentem. Dzisiejsza opozycja polityczna ma bez porównania szersze pole i bogatsze sposoby działania.

Brutalny zamach na życie Borysa Niemcowa okazał się wydarzeniem doniosłym także z punktu widzenia władz. W sobotę, w dzień po zabójstwie, telewizja państwowa pokazała wysokich urzędników  wezwanych do raportu u prezydenta Putina. Tego samego dnia minister obrony Szojgu oświadczył, że nic nie skłoni Rosji do ograniczenia zasięgu lotów bojowych jej strategicznego lotnictwa. Obrazy o tej samej wymowie – sprawnej, czujnej i gotowej na wszystko władzy widzieliśmy po zajęciu Krymu, pierwszych sankcjach zachodnich, zestrzeleniu malezyjskiego samolotu nad Donbasem i przy paru podobnych okazjach.

Czy teraz zamiast wiosny, liczonej tu od 1 marca, zapadnie długa mroczna zima?
Studio Opinii