Wieże - siedziba TS UE

3 grudnia 2015 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że transakcje wymiany należące do określonych rodzajów kredytów denominowanych w walucie obcej nie stanowią usługi inwestycyjnej. Nie podlegają one zatem przepisom prawa Unii dotyczącym ochrony inwestorów.

Małżonkowie Lantos zawarli umowę kredytu z Banif Plus Bankiem w celu sfinansowania zakupu samochodu. W celu uzyskania stopy odsetek korzystniejszej niż oferowana dla pożyczek denominowanych w forintach węgierskich, wybrali kredyt denominowany w walucie obcej, narażając się w ten sposób na ryzyko wyceny tej waluty w stosunku do forinta w okresie spłaty.

W ramach skargi wniesionej przez Banif Plus Bank do Rackevei Jśrśsbirósśg (sądu rejonowego w Rackeve, Węgry) małżonkowie zwrócili się do tego sądu o stwierdzenie, że umowy kredytu denominowanego w walucie obcej wchodzą w zakres dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych^[1], a zatem bank - jako instytucja kredytowa - jest w szczególności zobowiązany do oceny adekwatności lub odpowiedniego charakteru świadczonej usługi.

Rśckevei Jśrśsbirósśg zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy udzielenie kredytu denominowanego w walucie obcej może zostać uznane za świadczenie usługi inwestycyjnej, do której mają zastosowanie rozpatrywane przepisy dyrektywy. Ponadto sąd węgierski zmierza do ustalenia, czy nieprzestrzeganie tych przepisów skutkuje nieważnością umowy kredytu.

W dzisiejszym wyroku Trybunał przede wszystkim zauważył, że niektóre akty prawa Unii mające na celu ochronę konsumentów mogą być istotne w sprawie takiej jak omawiana. Dotyczy to dyrektywy 93/13^[2], która zresztą była już przedmiotem wyroku Trybunału^[3] w szczególnym kontekście umów kredytu denominowanych w walucie obcej, a także dyrektyw 87/102^[4] i 2008/48^[5], które zawierają całość przepisów ochronnych, nakładając na kredytodawcę określone obowiązki dotyczące w szczególności informowania konsumenta.

Trybunał stwierdził następnie, że transakcje wymiany dokonane w ramach udzielenia kredytu denominowanego w walucie obcej, takiego jak będący przedmiotem postępowania, stanowią działalność wyłącznie dodatkową wobec udzielenia i spłaty kredytu. Transakcje te służą bowiem wyłącznie umożliwieniu wykonania tych dwóch istotnych zobowiązań z umowy kredytu.

Jako że kredytobiorca zamierza wyłącznie uzyskać fundusze na nabycie towaru lub usługi, a nie zarządzać ryzykiem kursowym czy spekulować kursami wymiany walut obcych, celem rozpatrywanych transakcji nie jest realizacja usługi inwestycyjnej. Ponadto na podstawie dyrektywy transakcje te same w sobie nie stanowią też takich usług.
Transakcje wymiany będące przedmiotem postępowania są ponadto związane z instrumentem - umową kredytu - który nie stanowi instrumentu finansowego w rozumieniu dyrektywy. W tym względzie Trybunał orzekł, że transakcje te nie dotyczą kontraktu terminowego, ponieważ ich przedmiotem nie jest sprzedaż aktywów finansowych za cenę ustaloną przy zawarciu umowy. W omawianej sprawie wartość walut, jaką należy uwzględnić przy obliczaniu spłat, nie jest ustalona z góry, lecz jest określona na podstawie kursu sprzedaży wspomnianych walut w dniu wymagalności każdej raty.