Tymczasem zakwestionowane przez TK przepisy stanowiły nie tylko podstawę do wykreowania sześciu rejestrów przez ministra zdrowia, lecz również podstawę prawną do przetwarzania danych medycznych w tych rejestrach. Określają zakres da­nych osobowych, w tym danych o stanie zdrowia, które są przetwarzane, obowiązki związane z ich przekazywaniem przez podmioty lecznicze, sposoby przetwarzania, wskazują ich administratora, a także poziom zabezpieczenia tych danych. Orzecze­nie Trybunału o niezgodności tych przepisów powoduje, że utraciły one moc z chwi­lą jego publikacji w „Dzienniku Ustaw”. Skutkiem utraty mocy obowiązującej jest brak możliwości zastosowania tych przepisów do stanów faktycznych z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, w szczególności przez żaden sąd ani organ administra­cji publicznej.

Przy braku szczególnej regulacji zastosowanie znajduje ogólna norma wynikają­ca z art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie danych osobowych. Przepis ten zakazuje prze­twarzania danych wrażliwych, w tym danych medycznych, oraz określa przesłanki, gdy jest to dopuszczalne. Przetwarzanie danych w rejestrach stworzonych przez mini­stra zdrowia nie znajduje takiej podstawy prawnej w art. 27 ust. 2, a zatem do czasu ustanowienia wyraźnej podstawy ustawowej jest zabronione. Z tego względu teza TK o dopuszczalności dalszego prowadzenia rejestrów stworzonych rozporządzeniami mi­nistra zdrowia jest błędna.

Nadal dostrzegam jednak możliwość takiej nowelizacji ustawy o systemie informa­cji w ochronie zdrowia, która ustanowiłaby podstawę do dalszego przetwarzania danych medycznych w przedmiotowych rejestrach. Taka regulacja, wywierająca skutki retro­spektywne, powinna w sposób szczególny zadbać o prawa podmiotów tych danych.
*Dr Michał Jackowski – konstytucjonalista, adwokat, wspólnik kancelarii Grzybkowski Guzek Jackowski

Przegląd Sejmowy 4/2015