Orzeczenie niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane po nabyciu mandatu wójta jest zgodne z konstytucją.

29 października 2013 r. i 23 stycznia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący pozbawienia osób niepełnosprawnych możliwości sprawowania funkcji wójta, burmistrza, prezydenta miasta.
W wyroku z 23 stycznia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 492 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy rozumiany w ten sposób, że dotyczy orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanego po nabyciu mandatu wójta, jest zgodny z art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Przedmiotem kontroli w sprawie był art. 492 § 1 pkt 6 kodeksu wyborczego (dalej: k.w.), który ustanawia przesłankę wygaśnięcia mandatu wójta w postaci orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji. Odpowiednio jest on stosowany do wygaszenia mandatu burmistrza i prezydenta miasta. Wnioskodawca podnosił, że przepis ten jest niezgodny z art. 60 w związku z art. 32 konstytucji oraz art. 29 lit. a Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Trybunał umorzył postępowanie co do art. 32 konstytucji oraz art. 29 lit. a konwencji z uwagi na zbędność orzekania. Rzecznik nie wykazał bowiem, by z tych przepisów wynikały jakieś treści normatywne wykraczające poza treść art. 60 konstytucji. Wzorcem kontroli w tej sprawie był zatem art. 60 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało ustalenie kręgu osób, do których ma zastosowanie kwestionowany art. 492 § 1 pkt 6 k.w. TK uznał, że przepis ten znajduje zastosowanie jedynie do urzędujących wójtów, a nie do kandydatów na ten urząd. Dla zaistnienie przesłanki wygaśnięcia mandatu wójta konieczne jest zatem, by niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona względem osoby piastującej ten urząd. Za taką wykładnią przemawiają poniższe argumenty.