8 maja Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący zasad awansowania sędziów sądów powszechnych.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw z art. 178 ust. 2, art. 179 i art. 180 ust. 2 konstytucji;
2) art. 4 i art. 5  powyższej ustawy z art. 2 konstytucji.

Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła do polskiego porządku prawnego instytucję awansu poziomego sędziów, polegającą na możliwości awansowania sędziów sądów rejonowych i sędziów sądów okręgowych odpowiednio na stanowiska sędziów sądów okręgowych w sądach rejonowych i sędziów sądów apelacyjnych w sądach okręgowych.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 kwestionowanej ustawy, która zmienia powyższą ustawę sędziowie powołani na stanowisko sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym i sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym stają się z dniem wejścia w życie tej ustawy odpowiednio sędziami sądów rejonowych i sędziami sądów okręgowych, które stanowią ich miejsce służbowe, zachowując prawo do nabytego wynagrodzenia.  W ocenie wnioskodawcy odstąpienie od instytucji awansu poziomego osłabia prestiż sędziów poprzez pozbawienie ich z mocy prawa stanowisk sędziowskich uzyskanych w wyniku powołania przez Prezydenta RP do pełnienia urzędu.

Zgodnie z art. 179 konstytucji sędziowie są powoływani przez Prezydenta RP, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, na czas nieoznaczony. Powoływanie sędziów jest uprawnieniem osobistym Prezydenta RP. Ustawodawca decydując w art. 4 pkt 1 kwestionowanej ustawy, iż sędziowie powołani na stanowisko sędziego sądu okręgowego w sądzie rejonowym i sędziego sądu apelacyjnego w sądzie okręgowym stają się, odpowiednio, sędziami sądów rejonowych i sędziami sądów okręgowych, zdaniem wnioskodawcy doprowadził do całkowitej utraty znaczenia aktu powołania tych sędziów przez Prezydenta RP, co narusza konstytucję.

W ocenie wnioskodawcy art. 4 kwestionowanej ustawy nieprecyzyjnie reguluje sytuację zawodową sędziów. Pozostaje on w sprzeczności z nakazem określoności prawa wynikającym z art. 2 konstytucji. Niejasne sformułowanie przepisu powoduje niepewność jego adresatów co do zakresu przyznanych praw i obowiązków co jest niezgodne z zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Art. 5 kwestionowanej ustawy mówi, że wchodzi ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Zdaniem wnioskodawcy narusza to wymóg odpowiedniej vacatio legis.

Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Andrzej Wróbel, sprawozdawcą będzie sędzia TK Piotr Tuleja.