Foyer Trybunału Sprawiedliwości UE. Foto: ETS

Mniej restrykcyjne przesłanki dopuszczalności skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa UE dotyczące osób fizycznych i prawnych, wprowadzone na mocy Traktatu z Lizbony, nie znajdują zastosowania do aktów ustawodawczych - tak wynika z wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Trybunał utrzymał w ten sposób w mocy postanowienie Sądu (dawniej Sądu Pierwszej Instancji) stwierdzające niedopuszczalność skargi o stwierdzenie nieważności rozporządzenia w sprawie handlu produktami z fok.

Rozporządzenie nr 1007/2009 w sprawie handlu produktami z fok (zwane dalej "rozporządzeniem podstawowym") dopuszcza, co do zasady, sprzedaż na rynku Unii tego rodzaju produktów tylko pod warunkiem, iż pochodzą one z polowań tradycyjnie prowadzonych przez społeczności Eskimosów i inne społeczności autochtoniczne i przyczyniających się do ich utrzymania. Uznawszy, że narusza to interesy gospodarcze Eskimosów, Inuit Tapiriit Kanatami, stowarzyszenie reprezentujące interesy Eskimosów kanadyjskich oraz szereg innych podmiotów (producentów i sprzedawców produktów z fok pochodzących z różnych państw) wniosło do Sądu skargę o stwierdzenie nieważności rozporządzenia podstawowego.

Postanowieniem z dnia 6 września 2011 r. (sygn. T-18/10) Sąd odrzucił skargę jako niedopuszczalną. Sąd uznał, że rozporządzenie podstawowe, jako akt ustawodawczy, podlega zaskarżeniu przez osoby fizyczne i prawne wyłącznie pod warunkiem, iż dotyczy ich ono zarówno bezpośrednio jak indywidualnie. W tym przypadku zaś przesłanki dopuszczalności nie były spełnione. Sąd wyjaśnił, że nowa norma (zob. część trzecia postanowienia art. 263 akapit czwarty TFUE, zgodnie z którą każda osoba fizyczna lub prawna może wnieść skargę na akty regulacyjne, które dotyczą jej bezpośrednio i nie wymagają aktów wykonawczych) wprowadzona na mocy Traktatu z Lizbony, pozwalająca osobom fizycznym i prawnym wnosić skargi przeciwko aktom o charakterze generalnym, nawet jeżeli akty te nie dotyczą ich indywidualnie, znajduje zastosowanie jedynie do aktów regulacyjnych, a nie do aktów ustawodawczych.

Inuit Tapiriit Kanatami i inni zainteresowani wnieśli odwołanie od postanowienia Sądu. Ponieważ zarówno postanowienie Sądu jak i odwołanie dotyczyło wyłącznie kwestii dopuszczalności skargi wniesionej przez te podmioty, Trybunał Sprawiedliwości również rozstrzygał w niniejszej sprawie tylko tę kwestię.

W ogłoszonym wczoraj wyroku Trybunał stwierdził przede wszystkim, że co do zasady, podobnie jak przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony, osoby fizyczne i prawne mają prawo wnieść skargę przeciwko każdemu aktowi Unii wywołującemu wiążące skutki prawne, jeżeli są jego adresatami lub jeżeli akt ten dotyczy ich bezpośrednio i indywidualnie. Trybunał podkreślił w tej kwestii, że może tu chodzić o akty indywidualne, jak decyzje skierowane do określonych osób, albo o akty o charakterze generalnym, to jest zarówno akty ustawodawcze, na przykład rozporządzenie podstawowe, jak akty regulacyjne.