Należy też być ostrożnym w stosunku do koncepcji państwa jako obrońcy uciśnionych. Wydaje się bowiem, że takie podejście ma uzasadnienie tak długo, jak długo państwo pomaga zdobyć uciśnionym „wędki”, a nie rozdaje im „ryby” – w rytm populistycznych posunięć.

Na koniec wróćmy jeszcze do greckich problemów gospodarczych lat 70-tych XX wieku. Rządy skłaniały się wówczas ku ochronie obywateli za pomocą świadczeń socjalnych niż ku skutecznym reformom. Najwyraźniej pokutowało przeświadczenie, że kryzys można zwalczyć bezboleśnie, a nawet równolegle podwyższać dobrobyt.

Dziwnie znajomo brzmią w tym świetle dzisiejsze nawoływania greckich polityków, że Grecja powinna renegocjować warunki pomocy zewnętrznej, a pozostanie w strefie euro nie wymaga dużych wyrzeczeń. Tyle, że właśnie takie myślenie było zalążkiem upadku Grecji blisko 40 lat temu.

*Jan Gmurczyk – absolwent Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych w SGH w Warszawie. Współpracownik Instytutu Obywatelskiego oraz portalu UniaEuropejska.org. Interesuje się ekonomią, integracją europejską, państwami nordyckimi oraz energetyką odnawialną.

Instytut Obywatelski