W marcu 2015 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych opracowało „Strategię działań nakierowanych na przeciwdziałanie naruszeniom praw człowieka przez funkcjonariuszy Policji”. Dokument ten ma na celu realizację standardów wynikających z art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (zakaz tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania). Wskazać trzeba, że problem naruszania standardów wynikających z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie art. 3 EKPC stał się kwestią palącą, gdyż Polska sukcesywnie przegrywa kolejne sprawy przed Trybunałem (tzw. grupa Dzwonkowski).

Strategia przedstawiona przez MSW wśród różnych propozycji działań mających na celu zmianę sytuacji w zakresie przestrzegania praw człowieka przez Policję (np. wydłużenie terminów na przeprowadzenie czynności wyjaśniających i postępowania dyscyplinarnego, intensyfikacja działań edukacyjnych) wskazuje m.in. na potrzebę zwiększenia monitorowania aktywności funkcjonariuszy Policji. Helsińska Fundacja Praw Człowieka od dawna postulowała tego rodzaju działania, więc z pełną aprobatą podchodzi do tego fragmentu proponowanej przez MSW Strategii.

Nasze stanowisko oparte jest na analizie zarówno orzecznictwa ETPC, jak i skarg wpływających do Fundacji, a także rekomendacji organizacji międzynarodowych (CAT i CPT). Utrwalona linia orzecznicza Trybunału (zaprezentowana również w sprawie Dzwonkowski przeciwko Polsce) nakłada na państwo obowiązek przeprowadzenia skutecznego śledztwa z urzędu w celu wyjaśnienia, czy i w jaki sposób doszło do naruszenia art. 3 Konwencji. Śledztwo takie powinno być w stanie doprowadzić do zidentyfikowania i ukarania osób odpowiedzialnych. W przeciwnym wypadku ogólny, określony w prawie zakaz stosowania tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania i karania, byłby, pomimo swojego fundamentalnego znaczenia, nieskuteczny w praktyce i mógłby prowadzić w niektórych przypadkach do nadużywania swych uprawnień przez organy państwowe. Tego rodzaju domniemanie, przedstawione wyżej przez Trybunał, znajduje potwierdzenie także w aktualnych doświadczeniach w Polsce. Wystarczy wspomnieć o nagłośnionym przez media pobiciu dwóch mężczyzn w komisariacie w Lidzbarku Warmińskim w 2012 r. czy obecnie głośnej sprawie dotyczącej wymuszania przyznania się przez funkcjonariuszy Policji w Olsztynie. Zaznaczyć trzeba, że śledztwo w sprawie przekroczenia uprawnień przez policjantów w Lidzbarku Warmińskim zostało przez prokuraturę umorzone z powodu niewykrycia sprawców pobicia, mimo jednoznacznego stwierdzenia, że do stosowania przemocy doszło na komisariacie. Brak dowodów staje na przeszkodzie rzetelnego wyjaśnienia sprawy także w mniej spektakularnych (ale częstych) przypadkach skarg na brutalność funkcjonariuszy Policji.