Rzecznik Praw Dziecka - Marek Michalak - od momentu podpisania przez Polskę protokołu podejmuje szereg działań zmierzających do jego ratyfikowania. Polska była jednym z inicjatorów i głównych sił napędowych prac nad rzeczonym protokołem, a zatem jego ratyfikacja jest szczególnie pożądana z perspektywy budowania wizerunku odpowiedzialnego na arenie międzynarodowej państwa.

5. Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych z 13 grudnia 2006 r.

Polska od stosunkowo niedawna jest także stroną Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych z 13 grudnia 2006 r16. Do konwencji tej13 grudnia 2006 r. przyjęty został protokół fakultatywny ustanawiający system skargowy. Zgodnie z protokołem ratyfikowanym przez 85 państw17Komitet Praw Osób z Niepełnosprawnościami ONZ ma prawo przyjmowania skarg indywidualnych (art. 1). Z tego prawa skorzystano w dotychczasowej historii ośmiokrotnie.

W opinii MSZ „Rzeczpospolita Polska nie ratyfikowała Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych z 13 grudnia 2006 r., ponieważ ma zastrzeżenia do mechanizmu międzynarodowej weryfikacji przestrzegania praw społecznych przewidzianego przez protokół. Obawy mogą budzić skutki finansowe ewentualnych rozstrzygnięć, które Polska miałaby realizować. Według Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ponowne rozważenie możliwości przystąpienia przez Polskę do protokołu będzie mogło zostać podjęte kiedy będzie znana praktyka jego stosowania, a zwłaszcza kierunki interpretacji konwencji przez komitet do spraw praw osób niepełnosprawnych formułowane w związku z rozpatrywanymi skargami. Do tej pory wydane zostały decyzje merytoryczne w 5 sprawach”. 

Przykład z praktyki
Tytułem przykładu w sprawie ze skargi Zsolt Bujdosó i inni p. Węgrom, Komitet jednoznacznie stwierdził, że każde ograniczenie prawa głosu w wyborach dla osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi jest niedopuszczalne. W innej sprawie węgierskiej w odpowiedzi na skargę Szilvia Nyusti i Péter Takacs, Komitet stwierdził, iż brak dostępności usług bankowych świadczonych z wykorzystaniem bankomatów dla osób niewidzących lub niedowidzących stanowi naruszenie Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych.

*Autorzy:
Dr Adam Bodnar jest wiceprezesem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz adiunktem w Zakładzie Praw Człowieka WPiA UW;
mgr Adam Ploszka jest prawnikiem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz doktorantem w Zakładzie Praw Człowieka WPiA UW.

HFPC