Nowe przepisy, które weszły w życie 13 sierpnia, sprawią, że obywatele Unii Europejskiej będą lepiej informowani o poważnych zagrożeniach stwarzanych przez zakłady przemysłowe działające w ich najbliższym otoczeniu. Przepisy te stanowią element przede wszystkim technicznej nowelizacji dyrektywy Seveso[1], która jest podstawowym narzędziem zarządzania ryzykiem przemysłowym. Celem nowelizacji jest odzwierciedlenie niedawnych zmian w międzynarodowej i europejskiej klasyfikacji chemikaliów. Na mocy dyrektywy państwa członkowskie są zobowiązane do opracowania planów operacyjno-ratownicznych dla obszarów otaczających instalacje przemysłowe, na których terenie znajdują się bardzo duże ilości niebezpiecznych substancji.

Komisarz ds. środowiska Janez Potočnik powiedział: „Seveso III będzie oznaczać lepszą ochronę obywateli i środowiska przez poważnymi awariami. Oznacza także, że obywatele będą lepiej poinformowani i bardziej zaangażowani w decyzje dotyczące planowania i zagospodarowania przestrzennego”.

Oprócz nowelizacji technicznych, odpowiadających zmianom w unijnej klasyfikacji chemikaliów, wprowadza się korzystne dla obywateli zmiany, które obejmują:

•     lepszy dostęp obywateli do informacji o ryzykach wynikających z działania pobliskich instalacji przemysłowych oraz o sposobach zachowania się w przypadku awarii, dzięki czemu wzrośnie też poziom zaufania do funkcjonowania tych przedsiębiorstw;

•     bardziej efektywne przepisy dotyczące udziału zainteresowanej społeczności w projektach dotyczących planowania i zagospodarowania przestrzennego związanych z zakładami objętymi przepisami dyrektywy Seveso;
•     dostęp do wymiaru sprawiedliwości dla obywateli, którym nie zapewniono odpowiedniego dostępu do informacji ani udziału w procesie decyzyjnym;
•     surowsze normy kontroli zakładów w celu zapewnienia skuteczniejszego wdrażania przepisów dotyczących bezpieczeństwa.

Od chwili obecnej informacja publiczna na temat ryzyk musi być udostępniana w formie elektronicznej. Wszystkie zakłady objęte przepisami będą musiały udostępnić informacje o sposobie ogłaszania alarmów oraz o zasadach postępowania ludności w przypadku poważnej awarii. Gdy wydarzy się awaria, właściwe organy będą musiały poinformować o niej wszystkich potencjalnie dotkniętych jej skutkami, a także powiadomić o głównych środkach podjętych w celu opanowania sytuacji. Zmiany prawa o planowaniu przestrzennym obejmą wprowadzenie obowiązku zachowania w planach nowych zakładów i infrastruktury odpowiednich odległości od istniejących obiektów. Zaostrzono wymagania proceduralne odnoszące się do publicznych konsultacji projektów, planów i programów. W toku oceny możliwości wystąpienia poważnych awarii i podejmowania środków zapobiegawczych władze i instytucje będą musiały w większym stopniu uwzględniać potencjalnie zwiększone ryzyko wynikające z bliskości innych obiektów przemysłowych oraz potencjalne reperkusje dla pobliskich instalacji.