Gramofon. Foto: Wikipedia.org

Trwają prace legislacyjne nad rządowym projektem ustawy o zmianie Prawa autorskiego. Na portalu Rządowego Centrum Legislacji ukazała się nowa, mocno „okrojona” wersja projektu z 11 marca 2015 r.

Ograniczenie zakresu reformy prawa autorskiego

Planowana jest ogromna reforma całego systemu prawa autorskiego, dotycząca w szczególności definicji i zakresu stosowania tzw. dozwolonego użytku, wynagrodzeń dla autorów lub tłumaczy dzieł zagranicznych na język polski z tytułu użyczania książek przez biblioteki publiczne, problematyki tzw. utworów osieroconych, dzieł „out of commerce”, likwidacji opłat na Fundusz Promocji Twórczości. Jednak decyzją Zespołu do spraw Programowania Prac Rządu z dnia 19 grudnia 2014 r. ograniczona została ona wyłącznie do przepisów zmierzających do wdrożenia do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/77/UE z dnia 27 września 2011 r. Kwestia ta wymaga bowiem jak najszybszego uchwalenia. Pozostałe projektowane zmiany – wymagające szerokich konsultacji społecznych i pogłębionego opiniowania – wyłączone zostały do odrębnego procedowania.

Koncentracja na wdrożeniu norm UE

Nowelizacja w obecnym kształcie (projekt z 11 marca 2015 r.) ma doprowadzić do ujednolicenia sposobu obliczania czasu ochrony autorskich praw majątkowych do utworu muzycznego ze słowami i wydłużenie czasu ochrony praw pokrewnych (praw do artystycznych wykonań i fonogramów) – do 70 lat od momentu publikacji lub rozpowszechnienia w inny sposób.

Ujednolicenie czasu ochrony tekstu i muzyki

Projektowane zmiany doprowadzić mają między innymi do wyeliminowania sytuacji, w której w utworze słowno-muzycznym, prawa majątkowe do tekstu wygasłyby w innym terminie niż prawa do muzyki. Wprowadzona zostanie więc taka sama zasada, jak w przypadku utworów współautorskich, co oznacza, że czas ochrony będzie liczony od chwili śmierci ostatniego z autorów.

Potrzeba zabezpieczenia artystów „na starość”

Wydłużenie czasu ochrony praw autorskich do artystycznych wykonań utrwalonych na fonogramach, do 70 lat, motywowane jest z kolei tym, że artyści niejednokrotnie rozpoczynają swoją działalność w młodym wieku i dotychczasowy okres 50-letni często nie chroni ich wykonań w całym okresie życia, co prowadzi do ich zubożenia po tym czasie.

Prawo do wypowiedzenia „martwej” umowy

Projektowane zmiany prawne mają również zapewnić artystom wykonawcom odpowiednią ochronę ich praw przez cały okres ich życia. Jeżeli po upływie 50 lat od publikacji lub rozpowszechnienia fonogramu producent nie będzie oferował do sprzedaży odpowiedniej liczby egzemplarzy i nie udostępniał go w internecie, artysta będzie uprawniony do wypowiedzenia umowy przenoszącej jego prawa autorskie na rzecz tego producenta, ze skutkiem wygaśnięcia prawa producenta tego fonogramu.