Nieco lepiej w ocenie młodzieży wypadają zjawiska dotyczące poczucia kontroli (choć zdecydowanie częściej odnoszą się one do własnego życia niż do życia społecznego). Nie najgorzej wypadają też praktyki społeczne związane z formatowaniem (wychowaniem) młodzieży. Młodzi Polacy nie czują się dziś ograniczeni w możliwościach wyboru poglądów, wzorów i postaw, z którymi by się osobiście identyfikowali, choć jednocześnie nie uważają naszego społeczeństwa za zbyt tolerancyjne.

W zestawieniu z podobnymi badaniami realizowanymi wcześniej (w latach osiemdziesiątych)  odczucia współczesnej młodzieży wskazują na zdecydowane powiększenie sfery podmiotowości i większe możliwości kreowania siebie, jakkolwiek nie jest to ten stan, który cechował Polskę w czasach „Solidarności”. Jednocześnie oceny wystawione relacjom międzyludzkim i więziom społecznym oraz percepcja zjawisk mających znaczenie dla poczucia bezpieczeństwa i perspektywy ukazują stan zbliżony do tego, jaki odnotowywały badania… z okresu stanu wojennego. To dość szokująca konstatacja, podobnie jak przywołanie porównań do krajów zachodnioeuropejskich, gdzie obraz życia społecznego w ocenie młodych imigrantów z Polski wypada – na każdym możliwym polu – znacznie korzystniej. Jako bardziej przyjazne odbierane są relacje międzyludzkie, pewniejsza i bardziej bezpieczna wydaje się przyszłość, w większym stopniu można mieć wpływ na własne życie i z większą swobodą wyrażać (ale i wybierać) własne „ja”. Podczas gdy potoczne obserwacje przekonują nas, że żyjemy w nieustannie zmieniającej się Polsce i że dzień dzisiejszy praktycznie pod żadnym względem nie przypomina sytuacji sprzed lat, obraz życia społecznego ze względu na kryteria jakościowe wykazuje nie tylko cechy zadziwiającej stabilności, ale i dystansu do innych krajów.