1.4. Głównym obowiązkiem ustawodawcy, wynikającym z art. 57 Konstytucji, jest stworzenie prawnych ram korzystania z wolności zgromadzeń, tj. wprowadzenie rozwiązań mających na celu urzeczywistnienie tej wolności. Zakreślając te ramy, ustawodawca powinien jednocześnie wyważyć wszystkie wchodzące w grę wartości, takie jak bezpieczeństwo państwa, porządek publiczny, ochrona środowiska, zdrowia, moralności publicznej, a także wolności i praw innych osób (art. 31 ust. 3 Konstytucji).

Z art. 57 Konstytucji wynikają dwie wolności konstytucyjne – wolność organizowania pokojowych zgromadzeń oraz wolność uczestniczenia w tego typu zgromadzeniach. Treść powyższych wolności, a także dopuszczalne zasady wprowadzania ograniczeń w korzystaniu z tych wolności kształtują się nieco odmiennie. Ponadto art. 57 Konstytucji mówi o zgromadzeniach „pokojowych”. Oznacza to, że zgromadzenia, które nie mają tej cechy, nie są objęte ochroną konstytucyjną.   

Powszechnie uznaje się, że właściwym instrumentem, służącym ochronie wolności pokojowych zgromadzeń przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeby ochrony innych wartości konstytucyjnych, jest tzw. procedura notyfikacyjna, polegająca na tym, że co do zasady organizator zgromadzenia jest zobowiązany powiadomić, z odpowiednim wyprzedzeniem, właściwe organy władzy publicznej o planowanym zgromadzeniu. Możliwość odbycia zgromadzenia – z jednej strony – nie jest wówczas uwarunkowana zgodą organu administracji, lecz – z drugiej strony – organ może w pewnych okolicznościach wydać decyzję o zakazie zgromadzenia bądź, gdy chodzi o zgromadzenie już rozpoczęte, o jego rozwiązaniu. 

Uregulowania prawne wyznaczające ramy korzystania z wolności zgromadzeń siłą rzeczy muszą zarówno nakładać pewne obowiązki na organizatorów i uczestników zgromadzeń, jak też przyznawać organom administracji pewien margines swobody w wydawaniu rozstrzygnięć (w szczególności decyzji o zakazie i rozwiązaniu zgromadzenia). Przepisy prawa regulujące obowiązki osób pragnących skorzystać z wolności zgromadzeń oraz kompetencje organów zaangażowanych w postępowanie w sprawach zgromadzeń powinny odpowiadać wymogom proporcjonalności. Wprowadzenie tego typu rozwiązań powinno więc być związane z potrzebą realizacji celu znajdującego uzasadnienie konstytucyjne, a użyte środki powinny być adekwatne do założonego celu, konieczne dla osiągnięcia tego celu i w odpowiedni sposób wyważać wchodzące w grę wartości.