Człowiek ma prawo do dostępu do dóbr cywilizacyjnych

Zgodnie natomiast z drugim stanowiskiem orzeczniczym niezasadne i długotrwałe pozbawienia człowieka możliwości korzystania z tzw. mediów może być uznane za naruszające jego dobra osobiste, w szczególności w postaci dostępu do korzystania z wielu przejawów współczesnej cywilizacji, nietykalności mieszkania oraz postawienia człowieka w stanie bytowania w warunkach urągających godziwej egzystencji. Zwolennicy tego zapatrywania wskazują, iż odpowiedzialność za naruszenie tych dóbr osobistych obciąża wówczas podmiot dostarczający te media lub właściciela nieruchomości, który doprowadził do ich „odcięcia”. I tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29 października 2013 r. w sprawie VI ACa 423/13 (LEX nr 1496131) uznał, iż odcięcie powodowi prądu godziło w jego dobra osobiste. Sąd ten przyjął, iż "działanie pozwanego zaburzyło naturalne korzystanie z mieszkania i zmusiło powoda do zaspokojenia potrzeby utrzymania higieny (kąpiel, pranie) w mieszkaniach znajomych. Naruszeniem dobra osobistego, jakim jest nietykalność mieszkania, może być nie tylko fizyczne wtargnięcie do mieszkania (domu), lecz także bezprawne naruszenie sfery psychicznej użytkownika mieszkania i jego stanu emocjonalnego, związanego z poczuciem bezpieczeństwa wynikającym z posiadania domu, jako centrum życiowego każdego człowieka oraz z przekonania, że nikt bezpodstawnie nie tylko nie wtargnie do jego mieszkania, lecz także nie zakwestionuje jego prawa do domu.” W orzecznictwie podkreśla się niejednokrotnie, że warunki mieszkaniowe człowieka powinny być przyzwoite, odpowiadające godności ludzkiej. Sąd Okręgowy w Sieradzu w wyroku z dnia 8 października 2013 r. w sprawie I C 46/13 (LEX nr 1716666) wskazał, iż "konieczność zamieszkiwania w lokalu nienadającym się do zamieszkania, godzi w godność człowieka, a dochodzi do naruszenia kolejnego dobra osobistego jeżeli stan ten stwarza również zagrożenie dla zdrowia lokatorów. [...] Zdaniem Sądu, wymaganie dostępu do bieżącej wody, światła dziennego, prawidłowej wentylacji i ogrzania lokalu, stanowi w tym kontekście pewne minimum. Warunków mieszkaniowych panujących w obu lokalach udostępnionych powódce niewątpliwie nie sposób ocenić jako godziwych." Warto również odnotować pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 2010 r. w sprawie V CSK 90/10 (LEX nr 1001338), zgodnie z którym "bezprawne pozbawienie wielodzietnej rodziny prądu elektrycznego na kilka lat z jednej strony świadczy o znacznym stopniu winy po stronie przedsiębiorstwa energetycznego, z drugiej zaś o dużej intensywności naruszenia dóbr osobistych związanego z pozbawieniem możliwości korzystania z wielu przejawów współczesnej cywilizacji.”