Jest więc absolutnie dopuszczalne i wyobrażalne, że samorządy będą w swoich rozstrzygnięciach uwzględniać nieopublikowane wyroki Trybunału. Wiążąca ocena, czy takie postępowanie jest zgodne z prawem, nie będzie należała do wojewodów, ale do sądów administracyjnych. Przykładowo, samorządy nie będą stosować przepisów, które Trybunał uzna za sprzeczne z Konstytucją.

Wśród dotychczas wydanych, a nieopublikowanych w Dzienniku Ustaw wyroków, nie ma jeszcze rozstrzygnięć bezpośrednio wpływających na samorząd. W kolejce spraw oczekujących na rozpoznanie już ich jednak nie brakuje.

Może się jednak okazać, że na dłuższą metę respektowanie nieopublikowanych wyroków TK wywoła bardziej radykalną reakcję ze strony rządzących. I tu należy zdać sobie sprawę, że władza dysponuje narzędziem o dużej sile rażenia.

Zgodnie z art. 171 ust. 3 Konstytucji Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy. Sejm zwykłą większością głosów może zatem rozwiązać radę gminy, radę powiatu czy sejmik województwa, jeśli uzna, że organ ten rażąco narusza rodzimą ustawę zasadniczą lub inne ustawy. Konsekwencją jest konieczność przeprowadzenia nowych wyborów do tego organu.

Pod rządami Konstytucji z 1997 r. nie doszło jeszcze do uruchomienia procedury rozwiązania organu stanowiącego żadnego samorządu. W tej kadencji obserwowaliśmy już za to wiele zdarzeń, które wcześniej wydawały się nie do pomyślenia.

Sięgnięcie po swoistą bombę atomową wobec samorządów może być tym bardziej kuszące, że rozwiązanie organu stanowiącego samorządu przez Sejm nie podlega kontroli sądowo-administracyjnej, tak jak wspomniane wcześniej rozstrzygnięcia nadzorcze wojewodów. Objaśniał to jeszcze pod rządami Małej Konstytucji Trybunał Konstytucyjny (uchwała z 5 października 1994 r., W 1/94).