Początek procesu transformacji polskiego rolnictwa obserwujemy w okresie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, czego świadectwem są badane gospodarstwa. Tylko obecnie nie doświadczamy w Polsce tych możliwości przepływu ludności i siły roboczej z rolnictwa do zajęć pozarolniczych, tak jak to było możliwe 40 lat temu. A tylko możliwy odpływ ludności z rolnictwa jest podstawowym czynnikiem pozwalającym na istotne zmiany struktury polskiego rolnictwa, z 12% pracujących do 5-3%.

Zamiast zakończenia

W tym samym okresie producenci i wytwórcy z pozarolniczej działalności gospodarczej nie mieli w latach 2004-2011 tak korzystnych warunków gospodarowania, jak rolnicy. Przeciwnie, światowy kryzys gospodarczy i finansowy z lat 2008-2009 przyczynił się do gwałtownego spowolnienia dynamiki wzrostu dochodu krajowego brutto, spadku tempa produkcji polskiego przemysłu i budownictwa, wzrostu stopy bezrobocia, a przede wszystkim znacząco zahamował wzrost dochodów ludności.