Lotnisko Entebbe. Foto: LTC D. Konop, United States Army Africa (SETAF), Wikipedia.org

Czy to się Izraelczykom podoba czy nie, ich wywiad jest jedną z pierwszych rzeczy, jaka kojarzy się obcokrajowcom z ich państwem. Bo Izrael to nie tylko procesory i humus, ale także szpiedzy. Dan Raviv oraz Yossi Melman pokazują w swojej najnowszej książce, dlaczego ta sława jest w pełni zasłużona.

„Szpiedzy Mossadu i tajne wojny Izraela” (wyd. Black Publishing, tłum. Janusz Ochab) są tytułem, którego eksperci sektora bezpieczeństwa czy osoby interesujące się wywiadem nie mogą ominąć. Dan Raviv, amerykański dziennikarz, korespondent stacji CBS oraz Yossi Melman, dziennikarz gazety „Haaretz” specjalizujący się w zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem międzynarodowym, napisali książkę niezwykłą.

Duet Melman-Raviv bazował na rozmowach z byłymi oficerami służb, urzędnikami rządu oraz sukcesywnie odtajnianymi dokumentami na temat pracy izraelskiego wywiadu. Polski tytuł książki może być mylący, bo „Szpiedzy Mossadu” (tytuł oryginału to „Spies Against Armageddon. Inside Israel’s Secret Wars”) nie traktują jedynie o Mosadzie, czyli zagranicznej służbie wywiadowczej Izraela. „Szpiedzy Mossadu” to właściwie kompendium wiedzy na temat całego wywiadu Państwa Żydowskiego. Autorzy zdradzają kulisy najważniejszych operacji izraelskich agencji szpiegowskich. Opisują działania Amanu czyli wywiadu wojskowego, Szin Bet, czyli agencji bezpieczeństwa działającej wewnątrz Izraela czy mało znanych w polskiej literaturze jednostek tajnej służby imigracyjnej Natiw i Bitzur.

Tytuł analizuje i zdradza kulisy takich akcji, jak zabójstwa irańskich naukowców nuklearnych, odbicie pasażerów porwanego samolotu na lotnisku Entebbe czy likwidacji zbrodniarza nazistowskiego, zwanego Rzeźnikiem z Rygi, Herberta Cukrusa.

Warszawa-Tel Awiw

Jak przystało na książkę o Izraelu, w „Szpiegach Mossadu” znajdziemy wiele polskich wątków. Autorzy opisują szczegółowo na przykład legendarną operację przekazania ściśle tajnego referatu Chruszczowa z XX kongresu KPZR, która w 1956 roku rozsławiła izraelski wywiad. Mało, kto wie, że ten tekst do Tel Awiwu trafił z warszawskiej ambasady Izraela. Autorzy wyjawiają także na przykład, dlaczego Meir Dagan, legendarny szef Mosadu ma honorowe obywatelstwo Rzeczpospolitej.

Melman i Raviv prowadzą wielowątkową narrację, tak abyśmy nawet przez moment się nie nudzili. Akcja jest wartka, opisane wydarzenia obserwujemy z różnych perspektyw – agentów uczestniczących w operacjach, ich przełożonych, polityków nadzorujących agencje wywiadowcze itd. Specjalista, który sięgnie po „Szpiegów Mossadu” dostanie wyczerpujący materiał analityczny na temat izraelskiego wywiadu, a pasjonat historii szpiegowskich doceni żywy język, jakim posługują się bohaterowie.