Należy wskazać, że Rada Konsultacyjna Sędziów Europejskich (CCJE) - w opinii nr 3 (z 19 listopada 2002 r.) dla Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie zasad i przepisów regulujących zagadnienia zachowań sędziów w sferze zawodowej, w szczególności etyki, niegodnego zachowania i bezstronności - stwierdziła, iż „sędziowie powinni mieć możliwość uczestnictwa w pewnych debatach dotyczących krajowej polityki sądowej. Powinni oni konsultować i odgrywać aktywną rolę w przygotowywaniu przepisów dotyczących ich statusu, a bardziej ogólnie - funkcjonowania systemu sądowniczego” (§ 34 opinii).

Udział najwyższych sądów w pracach legislacyjnych nad aktami prawnymi ich dotyczącymi jest standardem europejskim, co znajduje odzwierciedlenie choćby w art. 281 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w myśl którego „Statut Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest określony w odrębnym protokole”, a „Parlament Europejski i Rada (…) mogą zmienić postanowienia Statutu (…)” przy czym działają one albo „na wniosek Trybunału Sprawiedliwości i po konsultacji z Komisją” albo też „na wniosek Komisji i po konsultacji z Trybunałem Sprawiedliwości”.

Na marginesie warto wskazać, że przedstawiciele instytucji i organów państwowych -niezależnych od ustawodawcy i Rady Ministrów⁶ - systematycznie biorą udział w pracach legislacyjnych i proszeni są o zajmowanie stanowisk i udzielanie konsultacji posłom. Odnosi się to także przedstawicieli władzy sądowniczej, w tym Pierwszego Prezesa i sędziów Sądu Najwyższego, czy Prezesa i wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. W przeszłości, w pracach ustawodawczych nad przepisami o ustroju i zasadach finansowania Trybunału Konstytucyjnego, brali udział i zabierali głos Prezesi TK, jego sędziowie i sędziowie w stanie spoczynku⁷. Nie było to w żaden sposób kontestowane, ani nie formułowano na tej podstawie supozycji stronniczości sędziów.

Jaka jest treść art. 137 i kiedy został on dodany do ustawy o TK z 2015 r.?

Przepis przejściowy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 1064, ze zm.; dalej: ustawa o TK z 2015 r.), dający Sejmowi VII kadencji prawo zgłoszenia kandydatów na wszystkie stanowiska sędziów TK, których kadencje upływały w 2015 r., został zaproponowany przez posła Roberta Kropiwnickiego podczas obrad połączonych Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Ustawodawczej 12 maja 2015 r. (poprawka polegała na dodaniu do projektu art. 135a; art. 137 projektu regulował ówcześnie wejście ustawy w życie). Motywując propozycję, pomysłodawca poprawki stwierdził: „żeby nie blokować prac Trybunału, proponuję, aby do sędziów, których kadencje upływają w tym roku, zastosować taką procedurę wyboru, żeby móc zgłaszać kandydatury w ciągu 30 dni od czasu wejścia w życie ustawy. Ponieważ my zdecydowaliśmy w tym projekcie ustawy, że sędziowie będą zgłaszani trzy miesiące przed upływem ich kadencji, a ustawa wejdzie w życie w okresie krótszym niż trzy miesiące od upływu kadencji sędziów sprawujących obecnie urząd. Dlatego proponuję takie przepisy przejściowe, które mają zastosowanie tylko do kadencji, które upływają w roku 2015, żeby móc zgłosić nowe kandydatury”. Propozycja została przyjęta i w sprawozdaniu połączonych Komisji treść normatywna oznaczona została jako art. 136 projektu (druk sejmowy nr 3397). Skreślenie tego przepisu nie było na tym etapie zgłoszone jako wniosek mniejszości, mimo że posłowie złożyli ich ponad czterdzieści.