Komunikat z 29 lutego 2016 r.

w sprawie prac nad wstępnym projektem ustawy o TK, proponowanej procedury wyłaniania kandydatów na sędziów TK, przebiegu prac legislacyjnych oraz możliwości zaskarżenia ustawy o TK z 25 czerwca 2015 r. do Trybunału Konstytucyjnego

W związku z niepełnymi informacjami o pracach nad projektem ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a także różnorakimi nieścisłościami o jej uchwaleniu, z upoważnienia Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Biuro TK wyjaśnia.

Dlaczego Trybunał Konstytucyjny podjął się przygotowania wstępnego projektu ustawy dla Prezydenta RP? Jak przebiegały prace wstępne?

Ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643; dalej: ustawa o TK z 1997 r.) okazała się – z biegiem lat i wzrastającą liczbą spraw wpływających do Trybunału Konstytucyjnego – w wielu punktach przestarzała i dysfunkcjonalna. Uchwalana w przededniu wejścia w życie nowej Konstytucji - wobec konieczności pilnego wdrożenia nowych konstytucyjnych regulacji odnoszących się do ustroju i kognicji Trybunału - zawierała nowe uregulowania „nałożone” na już istniejące, a przyjęta metoda nie spełniła wymogów spójności i kompletności, czego dowodem była potrzeba ośmiokrotnej nowelizacji.

Funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego oraz doświadczenia, zarówno organizacyjne, jak i proceduralne prowadziły do wniosku, że pożądana jest weryfikacja wielu rozwiązań ustawowych oraz wypracowanie rozwiązań nowych, spójnie i adekwatnie do obecnych i przyszłych wymagań regulujących organizację Trybunału Konstytucyjnego i zasady postępowania. Pożądane zmiany, które pozwoliłyby Trybunałowi Konstytucyjnemu na sprawniejsze orzekanie, miały w dużej mierze charakter ściśle fachowy, po części techniczny, ale nader istotny w praktyce (np. wprowadzenie jednoetapowej kontroli wstępnej skarg konstytucyjnych przez Trybunał Konstytucyjny w składzie 3-osobowym, przyspieszenie postępowania przez rozszerzenie możliwości rozstrzygania spraw na posiedzeniach niejawnych, uporządkowanie przesłanek umorzenia postępowania). Zmiany te były niedostrzegalne dla podmiotów zewnętrznych, dysponujących prawem inicjatywy ustawodawczej (zgodnie z art. 118 Konstytucji są nimi: posłowie, Senat, Rada Ministrów, Prezydent RP), było więc mało realne, że którykolwiek z nich, „sam z siebie”, podejmie stosowną inicjatywę ustawodawczą.