Elementem gwarantującym urzeczywistnienie zasady sprawiedliwości proceduralnej pozostaje konstytucyjne prawo zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Nie istnieje jednak jeden ogólny, abstrakcyjny model środka odwoławczego, który powinien być zawsze i bezwzględnie przyjmowany przez ustawodawcę. Określenie charakteru takiego środka, jak i wypadków, kiedy nie jest on dopuszczalny, mieści się w ramach swobody regulacyjnej ustawodawcy, który uwzględnić musi przedmiot oraz cel konkretnego postępowania. Ze względu na całokształt regulacji dotyczącej postępowania w sprawie ponownego ustalania funkcjonariuszowi prawa do świadczenia emerytalnego oraz jego wysokości, możliwe było wyłączenie dopuszczalności skorzystania ze środków zaskarżenia przewidzianych w k.p.a. dla zakwestionowania sporządzanej przez IPN informacji o przebiegu służby funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa PRL. Ustawodawca pozostawił bowiem możliwość kwestionowania treści informacji w postępowaniu przed organem emerytalnym, a następnie w ewentualnym postępowaniu przed sądem powszechnym (wyrok z 11 stycznia 2012 r., K 36/09).

[1] Dz. U. Nr 291, poz. 1707.