Wystarczająca była również 3-miesięczna vacatio legis przewidziana w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Termin ten pozwolił bowiem adresatom na dostosowanie się do nowych obowiązków polegających na organizacji sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji (wyrok z 9 lipca 2012 r., P 8/10).

Proporcjonalność reakcji państwa

Jednym z elementów zasady demokratycznego państwa prawnego jest zasada adekwatności (proporcjonalności) rozwiązań ustawodawczych do zakładanych celów regulacji. Zasady tej nie naruszało obciążenie przedsiębiorców opłatą za brak sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji. Celem ustawy o recyklingu było bowiem określenie zasad postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji w taki sposób, aby zapewnić ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska w sposób zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju. Wprowadzona opłata przymuszała przedsiębiorców do tworzenia takiej sieci od chwili wejścia w życie ustawy. Celem ustawodawcy było zapobieżenie powiększaniu się szarej strefy obrotu częściami zużytych pojazdów. Przyjęty przezeń mechanizm naliczania i ustalania wysokości opłaty stanowił efektywny sposób realizacji celu ustawy (wyrok z 9 lipca 2012 r., P 8/10).

Zasada proporcjonalności wymaga także, aby reakcja ustawodawcy na niepożądane zachowania jednostek nie była nadmierna. Wprowadzenie odpowiedzialności karnej za samowolę budowlaną, mimo istniejących już instrumentów administracyjnych (takich jak wstrzymanie robót budowlanych, nakaz rozbiórki czy opłata legalizacyjna), samo w sobie nie przesądzało jednak jeszcze o nadmiernym charakterze kumulacji sankcji karnej i środków administracyjnych (wyrok z 9 października 2012 r., P 27/11).

Sprawiedliwość społeczna i równość

Wynikająca z art. 2 Konstytucji zasada sprawiedliwości społecznej pozostaje w powiązaniu z konstytucyjną zasadą równości. Obie w znacznym stopniu nakładają się na siebie. O ile jednak zasada równości domaga się jednakowego traktowania podmiotów podobnych, wyróżnionych ze względu na przyjęte kryterium wyodrębnienia, o tyle zasada sprawiedliwości domaga się braku arbitralności w wyborze tego kryterium. Wprowadzanie zróżnicowania sytuacji prawnej określonych podmiotów jest dopuszczalne, jeżeli służy realizacji sprawiedliwości społecznej. Zróżnicowanie to musi ponadto pozostawać w odpowiedniej relacji do różnic w ich sytuacji. Odmienne traktowanie pracowników, którym prawo do wolnego dnia w zamian za święto przysługuje zgodnie z rozkładem czasu pracy, oraz pracowników, którym ono nie przysługuje, zostało oparte na arbitralnym kryterium zróżnicowania (sposobie ustalenia przez pracodawcę rozkładu czasu pracy), przez co jest niesprawiedliwe i krzywdzące (wyrok z 2 października 2012 r., K 27/11).