Żołnierze polskiego kontyngentu w Afganistanie. Foto: Wikipedia.org

6 listopada 2012 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone skargi konstytucyjne Arkadiusza G. i Pawła G. dotyczące zasad zwalniania żołnierzy zawodowych ze służby.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 116 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych jest zgodny z art. 60 w związku z art. 2 i art. 32, art. 65 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 32, art. 77 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 32 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Przedmiotem sprawy było badanie zgodności z konstytucją regulacji prawnej zawartej w art. 116 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych polegającej na braku automatycznego przywrócenia do służby wojskowej żołnierza zawodowego, w przypadku, gdy nastąpi uchylenie orzeczenia, o którym mowa w art. 111 pkt 11 i 13-15 lub art. 112 ust. 1 pkt 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych albo uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji o zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej lub wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej dokonanego przez organ wojskowy.

Skarżący kwestionują zgodność z konstytucją rozwiązania polegającego na tym, że w przypadkach, o których mowa w art. 116 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych ulegają uchyleniu skutki orzeczenia lub decyzji, jakie wynikły dla żołnierza zawodowego, z wyjątkiem daty zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, która nie ulega zmianie. Uznaje się wówczas, że zwolnienie żołnierza zawodowego nastąpiło w drodze wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej dokonanego przez właściwy organ.

Trybunał nie podzielił stanowiska skarżących i stwierdził, że opisane rozwiązanie jest zgodne z przywołanymi w skargach wzorcami kontroli, tj. art. 60 w związku z art. 2 i art. 32 konstytucji, jak również z art. 65 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 32 konstytucji oraz z art. 77 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 32 konstytucji. W pozostałym zakresie postępowanie zostało umorzone.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego ustawa, aby pozostawała w zgodzie z art. 60 konstytucji musi m.in. określać obiektywne kryteria doboru kandydatów do tej służby oraz regulować zasady i procedurę rekrutacji w taki sposób, aby zapewnić przestrzeganie zasady równości szans wszystkich kandydatów, bez jakiejkolwiek dyskryminacji i nieuzasadnionych ograniczeń. Nie odbiera to władzy publicznej możliwości ustalenia szczegółowych warunków dostępu do konkretnej służby, ze względu na jej rodzaj i istotę. Trybunał Konstytucyjny wypowiadał się również o konieczności zapewnienia obowiązku kontroli przyczyn zwalniania ze służby publicznej, co w badanych przepisach zostało zapewnione.