TK



W. Komarnicki: Rola prawnika w wyzwolonej Polsce (wykład z 1942 r., aktualny w roku 2016)

Komisja Kodyfikacyjna II RP| Konstytucja| kultura prawnicza| Polskie Studium Prawniczo Administracyjne w Wielkiej Brytanii| prawo polityczne| Stanusław Grabski| Stronnictwo Narodowe| Wacław Komarnicki

włącz czytnik

Tej idei prawa musi być przywrócony pełny walor, zapoznany u nas przed obecną wojną. Z tego stanowiska należy poddać rewizji przedwojenne ustawodawstwo polskie, powstałe pod wpływami obcymi autokracji i omnipotencji państwa. Zwłaszcza nasze prawo administracyjne dotknięte zostało tymi wpływami. Wiele naszych ustaw administracyjnych ostatniej epoki przedwojennej nosi charakter ramowy, zapewniając zbyt szeroki zakres dla swobodnego uznania administracji. Tak zredagowana ustawa krępuje obywatela, ale nie wiąże organu władzy, nie spełnia więc właściwej funkcji regulatywnej, moc jej powinna być dwustronnie wiążąca.

Trzeba też zapewnić realizację idei prawa przez przywrócenie pełnej niezawisłości sądów. Pamiętam, że przed wojną kilkakrotne zawieszanie nieusuwalności sędziowskiej uzasadniano koniecznością podporządkowania wymiaru sprawiedliwości wymogom racji stanu. To było ujęcie kameralnej sprawiedliwości, Izb Gwiaździstych i tajnych gabinetów, a nie sprawiedliwości współczesnego państwa prawnego. W zakresie wymiaru sprawiedliwości racją stanu jest wykonywanie tej funkcji obiektywne, ścisłe, budzące zaufanie ludności do państwa i jego sądów. Racja stanu znaleźć winna swój wyraz w dobrze napisanych ustawach, stosowanych przez niezależnych, na wysokim poziomie moralnym i umysłowym stojących sędziów. Nic nigdy nie może usprawiedliwić zgwałcenia choćby jednego sumienia sędziowskiego. Bądźmy od tego zawsze daleko !

Mówi się, że nauka prawa jest nauką tekstów. Istotnie umiejętność komentowania tekstów, technika prawnicza, ma pierwszorzędne znaczenie; to jest bezsporne. Ale to nie wystarcza. Chcąc rozumieć prawo, chcąc wniknąć w jego ducha, trzeba znać i rozumieć społeczeństwo, którego życiem ma to prawo rządzić, znać warunki, w których żyje  ono. Musi więc prawnik uwzględniać zarówno podłoże historyczne, psychologiczne, moralne, ekonomiczne danego środowiska. Musi rozumieć tendencje rozwojowe. Wtedy będzie on tworzył lub stosował prawo świadomie, nie bezdusznie, wyjdzie poza rutynę, nie będzie hamował życia, lecz zaspakajał wysuwane przez nie postulaty.

To jest szczytowe zagadnienie kultury prawniczej. Kultura prawnicza opiera się na kulturze ogólnej, stąd tak ważne znaczenie posiada dla prawnika wiedza ogólnokształcąca, zwłaszcza historyczna i filozoficzna. Wielkie znaczenie posiada również tzw. prawoznawstwo porównawcze. Z zestawienia instytucji prawnych różnych narodów wyciągamy ważne związki funkcjonalnej współzależności zjawisk prawnych i całokształtu warunków środowiska.

Debaty

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Artykuły powiązane

Brak art. powiąznych.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.