Trwają prace nad przygotowaniem się naszego kraju do wydatkowania funduszy unijnych z nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. 5 marca br. zainicjowano negocjacje Umowy Partnerstwa 2014-2020 z Komisją Europejską. Po dogadaniu się w tej sprawie, rozpoczną się rozmowy z Brukselą na temat przygotowanych w Polsce projektów programów operacyjnych. Równolegle trwają też prace nad dostosowaniem krajowego ustawodawstwa do procesu realizacji zawartych w nich zapisów. Warto, by w całym procesie uwzględnić rozwiązania, które potem będą sprzyjały promowaniu partycypacji maksymalnie dużej grupy różnych obywateli. Oparty na takich zasadach system wydatkowania tych środków pozwoli też na upowszechnianie postaw i kompetencji związanych ze współpracą i zaangażowaniem w proces podejmowania decyzji, które zaowocują na przyszłość.

Jednym z dokumentów określających zasady związane z realizacją poszczególnych programów operacyjnych, zarówno funkcjonujących na poziomie krajowym jak i regionalnym, będzie ustawa o zasadach realizacji programów operacyjnych polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020. Jej ostatni poddany pod konsultacje społeczne w lutym br. projekt pochodzi z 23 grudnia 2013 r. Głównym deklarowanym celem tego dokumentu jest realizacja zapisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1303/2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące zasad wydatkowania środków z kilku unijnych funduszy strukturalnych (tzw. ogólnego). Ustawa wprowadza m.in. zasady koordynacji i monitorowania wydatkowania środków unijnych, wyznaczając organy odpowiedzialne za poszczególne etapy tej pracy i procedury wedle których powinny postępować.

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne jako narzędzie współpracy między samorządami

Ten sam projekt ustawy uwzględnia też mechanizmy współpracy w ramach lokalnego rozwoju występujące na poziomie niższym od poszczególnych województw. Głównymi są wymienione w rozporządzeniu ogólnym UE, Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (Zob. też dokument określający zasady stosowania tego mechanizmu przygotowany przez MRR w lipcu 2013), definiowane w ustawie w art. 29. Mają być one realizowane w ramach regionalnych programów operacyjnych na terenie miast będących siedzibą władz samorządu województwa lub wojewody i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie (art. 29 ust. 2). Instytucja zarządzająca regionalnym programem operacyjnym (urząd marszałkowski danego województwa) może także podjąć decyzję o ich realizacji na terenie innych miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie. Warunkiem jest przyjęcie tam wcześniej wspólnej strategii ZIT (jest o niej mowa w art. 7 rozporządzenia EFRR i art. 12(1) rozporządzenia EFS). Dalszą przesłanką realizacji ZIT na danym obszarze jest powołanie na podstawie umowy albo porozumienia związku ZIT jako zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa między jednostkami samorządu terytorialnego z obszaru realizacji danych ZIT.