30 lipca bieżącego roku grupa posłów reprezentujących Prawo i Sprawiedliwość wniosła do laski marszałkowskiej projekt nowelizacji ustawy o funduszu sołeckim.

Przypomnijmy, że uchwalona w 2009 roku ustawa wprowadziła możliwość wyodrębniania w budżecie gminy środków dla sołectw, przeznaczonych na realizację przedsięwzięć będących zadaniami własnymi gminy, służących poprawie warunków życia mieszkańców i zgodnych ze strategią rozwoju gminy. Jak czytamy w raporcie Najwyższej Izby Kontroli, opublikowanym w lutym bieżącego roku i dotyczącym wykonywania przepisów dotyczących funduszy sołeckich,

„funkcjonowanie funduszy spowodowało wzrost aktywności społecznej i inicjatyw obywatelskich, wynikający z zaangażowania się mieszkańców sołectw w planowanie i realizację przedsięwzięć finansowanych ze środków funduszu, a następnie korzystanie z efektów tych przedsięwzięć. Fundusz stał się narzędziem aktywizacji społeczności lokalnej oraz przyczynił się do wspierania i upowszechniania idei samorządowej oraz szerzenia wiedzy o samorządzie terytorialnym i finansach publicznych.”

NIK zwróciła jednak również uwagę na pewne ograniczenia w funkcjonowaniu tej instytucji; wyeliminowaniu tych ograniczeń ma służyć przygotowany przez posłów projekt nowelizacji ustawy.

Jednym z mankamentów obecnie obowiązującej regulacji jest brak możliwości dokonywania zmian przedsięwzięć zgłoszonych we wnioskach sołectw w trakcie roku budżetowego. W związku z tym, w projekcie nowelizacji posłowie proponują dodanie do art. 4 ustawy przepisu, dzięki któremu będzie możliwa modyfikacja projektu przewidzianego do realizacji w ramach wniosku. Ma oba być dokonywana z zachowaniem procedury określonej dla uchwalenia wniosku sołectwa. Nowelizacja umożliwi również uzupełnianie przez zebranie wiejskie wniosku niespełniającego wymogów formalnych. W raporcie NIK zwrócono uwagę na to, że w proces przygotowywania wniosku zaangażowane są osoby o różnym poziomie umiejętności przygotowania dokumentów, co może prowadzić do odrzucania wniosków dotyczących ważnych dla sołectw zadań tylko ze względu na drobne usterki, których procedura nie pozwala wyeliminować. W ramach przygotowywanej nowelizacji przewidziano więc, że wniosek będzie odrzucany przez wójta dopiero wtedy, gdy nie zostanie odpowiednio poprawiony.

W projekcie zaproponowano również wprowadzenie do ustawy nowego art. 4a, na mocy którego stanie się możliwe zawieranie porozumień między sołectwami. Twórcy projektu argumentują w jego uzasadnieniu, że „brak takiego rozwiązania w obowiązującej ustawie stanowi duże ograniczenie wydatkowania środków sołeckich. Wiele inwestycji sołectw może i powinno być realizowanych wspólnie - place zabaw, chodniki, miejsca rozwoju lokalnej kultury. Często dzieje się tak, że jedynym miejscem na daną inwestycję jest ten znajdujący się na terenie sąsiedniego sołectwa. Dzięki wprowadzanym zmianom realizowanie wspólnych przedsięwzięć przez sołectwa będzie możliwe i łatwiejsze niż realizacja pojedynczego wniosku z uwagi na większą pulę środków finansowych do wykorzystania.”