Po 1989 r. w zakresie uprawnień radców prawnych do występowania w procesie karnym zaszły niewielkie zmiany. Nowelą z 1997 r. przepis art. 79 § 2 dawnego k.p.k. uzupełniono o zdanie drugie, zgodnie z którym radca prawny mógł być również pełnomocnikiem pokrzywdzonego podmiotu gospodarczego. Regulacja ta była konsekwencją zmian, jakie zaszły w samym statusie zawodu radcy prawnego. Od wejścia w życie ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej radcowie prawni mogli bowiem świadczyć pomoc prawną nie tylko na rzecz państwowych i spółdzielczych jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych i spółek z udziałem kapitału państwowego, spółdzielczego lub organizacji społecznych (jak to przewidywała ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w pierwotnym brzmieniu), ale również na rzecz podmiotów gospodarczych, a zatem wszystkich prowadzących działalność gospodarczą osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych prowadzących działalność gospodarczą.

Niedługo po noweli z 1997 r. wszedł w życie aktualnie obowiązujący Kodeks postępowania karnego. Jak stanowił jego art. 88 § 2 w swoim pierwotnym brzmieniu, radca prawny mógł być pełnomocnikiem instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej (podobnie, jak pod rządami poprzedniego k.p.k., pełnomocnikiem mógł być także inny pracownik tej instytucji lub jej organu nadrzędnego). Uprawnienie to uzupełniał przepis art. 88 § 3 k.p.k., zgodnie z którym w zakresie roszczeń majątkowych radca prawny mógł być także pełnomocnikiem osoby prawnej innej niż wskazana powyżej, jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, a także osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.

Dalsze zmiany w tym zakresie polegały na usunięciu możliwości działania w charakterze pełnomocnika instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej innego pracownika, aniżeli radca prawny (nowela z 2003 r.), a następnie na całkowitym zrównaniu radców z adwokatami w zakresie uprawnienia do występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu karnym (nowela z 2009 r.).

Powyższe uprawnienia dotyczyły jedynie możliwości występowania radców prawnych w charakterze pełnomocników innych stron niż oskarżony, a nie obrońców. Możliwość występowania radcy prawnego w charakterze obrońcy obwinionego została natomiast wyraźnie przewidziana w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia z 2001 r. Wprawdzie wcześniejszy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, z 1971 r., nie wskazywał radców prawnych jako osób uprawnionych do występowania w charakterze obrońcy, ale wynikało to z faktu, iż w ogóle nie przewidywał on bezwzględnego obowiązku występowania w charakterze obrońców profesjonalnych pełnomocników – stanowiąc (w art. 30 § 1), że obrońcą może być również inna osoba godna zaufania i dopuszczona przez przewodniczącego kolegium lub składu orzekającego, a w szczególności przedstawiciel związku zawodowego lub innej organizacji społecznej, której członkiem jest obwiniony.