Siedziba Rady Europy w Strasbourgu. Foto: Wikimedia Commons

Kolejny raport antykorupcyjny Rady Europy zaleca Polsce, by rozszerzyć zakres oświadczeń majątkowych sędziów, prokuratorów i parlamentarzystów o członków ich rodzin. Konieczne są także zmiany w zasadach etyki zawodowej i kilku ustawach.

Z raportu GRECO przygotowanym przez Radę Europy na temat „Zapobiegania korupcji wśród parlamentarzystów, sędziów i prokuratorów” wynika, że sytuacja Polski jest dobra. W poniedziałek 24 czerwca br. Instytut Spraw Publicznych przeprowadził debatę na temat słuszności niektórych wniosków, wynikających z raportu.

Prokuratorzy: więcej jawności

Raport rekomenduje, aby prokuratorzy uszczegółowili swoje zasady etyki zawodowej. Niektóre zapisy bowiem są – zdaniem autorów raportu zbyt ogólnikowe. Co więcej, raport zaleca rozszerzenie deklaracji majątkowych prokuratorów i  objęcie nimi członków najbliższej rodziny. W sytuacji, gdy w oświadczeniu pojawiłoby się kłamstwo, prokurator musi odpowiadać karnie i dyscyplinarnie.
Ponadto Krajowa Rada Prokuratorów, zdaniem Rady Europy powinna mieć więcej kompetencji, aby skutecznie kontrolować przestrzeganie etyki przez te grupę zawodową .

Zdaniem Edwarda Zalewskiego, przewodniczącego Krajowej Rady Prokuratorów raport GRECO idealnie „wstrzelił się w problem”  braku narzędzi, jakie powinna mieć Rada Prokuratorów. Według prok. Zalewskiego Rada ma być strażnikiem przestrzegania etyki zawodowej.

Co do rozszerzenia zakresu oświadczeń majątkowych  prok. Zalewski przyznał, że składanie oświadczeń majątkowych to jest formalny zabieg. Koledzy je sprawdzający mają niesmak i niechętnie się tej weryfikacji podejmują.
- Przez 30 lat pracy w Prokuraturze nie natknąłem się ani razu na oświadczenie majątkowe, które wzbudziłoby moje wątpliwości. Tu przyjętych łapówek się nie zobaczy – zapewnił prok. Zalewski.

Sędziowie: mamy wyczucie konfliktu interesów

Według raportu GRECO trzeba dla sędziów opracować wskazówki, czym jest konflikt interesów: jakich stanowisk nie można łączyć, jakiej dodatkowej pracy nie należy podejmować. I w tym wypadku należałoby oświadczeniami majątkowymi objąć członków rodziny. Autorzy GRECO dostrzegli, że wiele uwag co do deklaracji sędziowskich mają urzędy skarbowe, kwestionujące poprawność ich wypełniania i popełniane liczne błędy.

Potrzebne są także szkolenia z etyki sędziowskiej – dodaje raport.

Do problemu odniosła się sędzia SN, członek Krajowej Rady Sądownictwa Katarzyna Gonera:
- Krajowa Rada Sądownictwa nie ma uprawnień legislacyjnych, aby przygotować zmiany w ustawach. Musi wypowiadać się jedynie w sferze praktyki – powiedziała sędzia Gonera.