- Nie ma więc problemów?

- Oczywiście, że są. Co roku do sądów wpływa mniej więcej 15 milionów spraw. 2,5 mln rozstrzyga tzw. sąd elektroniczny w Lublinie, zostaje więc ponad 12 mln spraw. A sędziów jest niecałe 10 tysięcy. Na każdego wypada ok. 1250 spraw rocznie. (…)

- Jak sobie taki sędzia z tym radzi?

- Otóż nie radzi! W warszawskich sądach rejonowych przeprowadzono niedawno badania psychologiczne. Poziom stresu jest tak wysoki, że gdyby chodziło o policjantów, to nie zostaliby oni dopuszczeni do służby. Polski sędzia przez cały czas jest napięty. Z tego powodu popędza świadków i strony. Bezceremonialnie przerywa, gdy na sali sądowej mówi się nie na temat albo powtarza złożone wcześniej zeznania. Słyszymy potem, że sędzia był wyniosły albo niegrzeczny i taka opinia idzie w Polskę. Główny powód to stres. (…)

Niestety, sygnały z Ministerstwa Sprawiedliwości wskazują na zupełnie inny kierunek zmian. Dosyć przerażający. Słyszymy, że zostać mają tylko dwa szczeble: sądy okręgowe i apelacyjne. W miejsce obecnych sądów rejonowych powstaną zaś wydziały zamiejscowe sądów okręgowych. Tym samym otworzy się możliwość przesuwania sędziów z sądu do sądu – na wielką, wręcz nieograniczoną skalę! Daje to administracji niesłychaną władzę nad sądownictwem. (…)

Jeżeli w najbliższej przyszłości Trybunał Konstytucyjny zostanie sprowadzony do roli atrapy, sądy staną się podstawową strukturą chroniącą prawa człowieka i obywatela. Usprawniajmy ich działalność, ale przede wszystkim brońmy przed uzależnieniem od władzy wykonawczej.

PiS rusza na sądy, rozmawiał Rafał Kalukin, Newsweek 14-20.11.2016