Publicystyka



Trąd w pałacu sprawiedliwości

art. 10 Konstytucji| nadzór polityczny| niezależność sędziego| samorząd sędziowski| ustrój sądów powszechnych

włącz czytnik

Proces podporządkowywania polskich sądów politykom rozpoczął się w zasadzie już w 1928 r. wraz z uchwaleniem nowego prawa o ustroju sądów powszechnych, uchwalonym zresztą w celu spacyfikowania sądów, jako że sądy i sędziowie byli w większości przeciwnikami Sanacji. Wtedy właśnie wprowadzono ów nadzór administracyjny ministra, o którym pan minister niedawno z takim przekonaniem mówił, że stanowi tradycję jeszcze przedwojenną więc nie może zostać zniesiony. Wprowadzone wówczas uregulowania prawne dotyczące relacji pomiędzy sądami (i sędziami) a władzami politycznymi pozostały w zasadzie nie zmienione przez kolejnych kilkadziesiąt lat, co świadczy o tym, że nowej władzy jaka nastała w 1945 r. uregulowania te także odpowiadały. W zasadzie dopiero na fali zmian ustrojowych po 1989 r. sytuacja ta zaczęła się zmieniać na lepsze. Stworzono wówczas zręby samorządu sędziowskiego, wprowadzono też wtedy wiele gwarancji niezawisłości i odpowiedniego statusu sędziów. Przyszłość wydawała się jasna, niestety ów „miesiąc miodowy” sądownictwa nie trwał długo. Gdy tylko "nowi" rządzący poczuli smak władzy wszystko zaczęło wracać do „normy”. Kolejne zmiany ustawy o ustroju sądów powszechnych stopniowo zmniejszały znaczenie organów samorządu wzmacniając jednocześnie pozycję prezesów, oraz wpływ ministra na to, kto owym prezesem zostanie. Pod hasłami walki z zaległościami i długotrwałością procesów wzmacniano stale nadzór nad sędziami i towarzyszące mu środki nacisku, którego jedynym celem było to, by wyroki zapadały nie ważne jakie, byle szybko. Promowano wykazujących się gorliwością w wykonywaniu (i wydawaniu) nawet najbardziej bzdurnych zarządzeń nadzorczych. Aż dotarliśmy do momentu, w którym prezes sądu staje na baczność przed asystentem asystenta premiera i deklaruje swą gotowość do spełniania jego życzeń.

Sprawa „taśm gdańskich” była jak krzyk, że król jest nagi. Krzyk, po którym niektórzy zauważyli, czym grozi stałe zwiększanie nadzoru politycznego nad podobno niezależnymi sądami, traktowanie prezesów sądów jak podwładnych ministra, a sądów jak urzędów podległych ministrowi. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że z tej obserwacji zostaną wyciągnięte odpowiednie wnioski i ów rak toczący sądownictwo w postaci nadzoru polityków traktujących sądy jak instrument realizacji polityki rządu zostanie rychło wyleczony. Lekarstwo jest znane – powierzenie nadzoru nad sądami Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, z własnym wyodrębnionym budżetem sądów i ściśle określonymi zasadami jego tworzenia. Lekarstwo to jest też skuteczne, sądy administracyjne nie od dziś podlegają bowiem nadzorowi Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i radzą sobie doskonale. Dlaczego więc nie spróbować tego samego z sądami powszechnymi? Czyżby przeszkodą był partyjny beton?
Sub iudice

Poprzednia 12 Następna

Publicystyka

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.