Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że organizm niezdolny do rozwinięcia się w jednostkę ludzką nie stanowi embrionu ludzkiego w rozumieniu dyrektywy w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych. Wykorzystanie zatem takiego organizmu do celów przemysłowych lub handlowych może, co do zasady, zostać opatentowane.

Dyrektywa w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych[1] stanowi, że wykorzystywanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych nie ma zdolności patentowej.

W swoim wyroku w sprawie Brüstle z dnia 18 października 2011 roku[2] Trybunał stwierdził, że pojęcie „embrionu ludzkiego” obejmuje niezapłodnione ludzkie komórki jajowe, które zostały pobudzone do podziału i dalszego rozwoju w drodze partenogenezy[3], ponieważ takie komórki jajowe mogą zapoczątkować proces rozwoju jednostki ludzkiej, tak jak embriony powstałe w wyniku zapłodnienia komórki jajowej.

High Court of Justice (wysokiemu sądowi sprawiedliwości Zjednoczonego Królestwa) przedłożono do rozstrzygnięcia spór między spółką International Stem Cell Corporation (ISCO) a brytyjskim urzędem patentowym w przedmiocie zdolności patentowej metod wiążących się z wykorzystaniem ludzkich komórek jajowych aktywowanych w drodze partenogenezy. Sąd ten zwrócił się do Trybunału z pytaniem, czy pojęcie „embrionu ludzkiego”, tak jak zostało ono zinterpretowane w wyroku w sprawie Brüstle, ogranicza się do organizmów mogących zapoczątkować proces rozwoju, który prowadzi do powstania jednostki ludzkiej. W tym względzie sąd brytyjski wyjaśnił, że zgodnie z aktualną wiedzą naukową organizmy takie jak te będące przedmiotem wniosków o rejestrację patentu nie mogą w żadnym wypadku rozwinąć się w jednostkę ludzką.
W ogłoszonym dzisiaj [18 grudnia] wyroku Trybunał orzekł, że aby móc zostać uznaną za „embrion ludzki”, niezapłodniona ludzka komórka jajowa musi koniecznie mieć wrodzoną zdolność rozwinięcia się w jednostkę ludzką. W konsekwencji sama okoliczność, iż ludzka komórka jajowa aktywowana w drodze partenogenezy rozpoczyna proces rozwoju, nie jest wystarczająca do uznania jej za „embrion ludzki”.

Natomiast w sytuacji, gdy taka komórka jajowa ma wrodzoną zdolność rozwinięcia się w jednostkę ludzką, powinna ona być traktowana we wszystkich stadiach swojego rozwoju w taki sam sposób jak zapłodniona ludzka komórka jajowa. W tym względzie do sądu brytyjskiego należy ustalenie, czy w świetle wiedzy, która została wystarczająco zbadana i potwierdzona w międzynarodowej nauce medycyny, organizmy będące przedmiotem wniosków ISCO o rejestrację mają wrodzoną zdolność rozwinięcia się w jednostkę ludzką, czy też nie mają takiej zdolności.