„Ustawowa regulacja procedury in vitro wymaga kontroli ze strony Trybunału Konstytucyjnego, w szczególności pod kątem zakazu dyskryminacji w dostępie do ochrony zdrowia” – podkreśla HFPC w piśmie skierowanym do Rzecznika Praw Obywatelskich.

W świetle ustawy z procedury medycznie wspomaganej prokreacji skorzystać mogą kobiety pozostające w związku małżeńskim albo w trwałym związku z mężczyzną. Rzecznik Praw Obywatelskich pod koniec października skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek w sprawie zbadania zgodności z Konstytucją ustawy o leczeniu niepłodności. Zdaniem RPO brak odpowiednich przepisów przejściowych regulujących sytuację kobiet, które do tej pory poddały się procedurze in vitro narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasadę ochrony praw nabytych, które wynikają z Konstytucji.

HFPC podzielając zarzuty RPO zwróciła się z prośbą o rozszerzenie zakresu złożonego przez niego wniosku. HFPC zgłosiła swoje zastrzeżenia co do kwestii zgodności zasad dostępu do procedury in vitro z konstytucyjną zasadą równości w kontekście prawa do ochrony zdrowia.

„Ustawa uzależnia dostęp do procedury medycznie wspomaganej prokreacji ze względu na status życia prywatnego, ponieważ tylko osoby pozostające w związku małżeńskim lub w trwałym związku mogą z niej skorzystać” – wskazuje Barbara Grabowska-Moroz, prawniczka HFPC. „Naszym zdaniem, takie zróżnicowane jest nieuzasadnione w świetle celu, który mu przyświeca” – dodaje Barbara Grabowska-Moroz.

Projekt ustawy zakłada, że celem takiej regulacji jest dążenie do zapewnienia, aby dziecko, które urodzi się w wyniku procedury medycznie wspomaganej prokreacji, mogło mieć obojga rodziców.

Ponadto HFPC zwróciła także uwagę na potrzebę zbadania zgodności z Konstytucją regulacji związanej z prowadzeniem rejestru protokołów uznania ojcostwa dziecka, które urodzi się w wyniku procedury medycznie wspomaganej prokreacji. W ocenie HFPC wysoki poziom wrażliwości takich danych, skłania do tego, aby informacje były gromadzone tylko w takim zakresie, w jakim jest to naprawdę konieczne. Tymczasem ustawa przewiduje równoległe prowadzenie rejestru dawców komórek rozrodczych i zarodków przez Ministra Zdrowia. Tym samym regulacja wydaje się wykraczać poza konstytucyjny wymóg niezbędności.

Ustawa o leczeniu niepłodności weszła w życie 1 listopada 2015 r. Jej celem jest m. in. uregulowanie sposobów i warunków stosowania metod leczenia niepłodności, ale także określenie zasad funkcjonowania ośrodków medycznie wspomaganej prokreacji oraz banków komórek rozrodczych i zarodków. Dotychczas w Polsce nie istniały przepisy prawa, które normowałby problematykę leczenia niepłodności.
HFPC