Więcej i lepiej pisać o Unii Europejskiej

Mam też pewien niedosyt jeśli chodzi o literaturę prawniczą poświęconą Unii Europejskiej. Wprawdzie mnóstwo ludzi w Europie o tym pisze, ale ku mojemu zaskoczeniu większość z nich pisze podobnie. Albo mieścimy się w nurcie liberalnym, albo w komunitarystycznym, albo w jeszcze jakimś innym, ale w zasadzie, pomijając nieistotne szczegóły piszemy to samo o tym samym, czy chodzi o bezpośredni skutek, tzw. dialog sądowy czy o zasady ogólne prawa unijnego.

Obecnie  toczy się w Europie  interesująca dyskusja na temat konstytucjonalizmu europejskiego i tożsamości narodowej (konstytucyjnej). Są to stosunkowo nowe zagadnienia, sprowadzające się w istocie do odpowiedzi na pytania czy Unia Europejska ma, czy nie ma konstytucji?. W Europie ukazuje się na ten temat mnóstwo książek, zwłaszcza w brytyjskich i amerykańskich wydawnictwach uniwersyteckich . W Polsce ukazało się na ten temat sporo artykułów, ale książek jeszcze niewiele, co chyba oznacza, że u nas ten problem nie został jeszcze dostatecznie doceniony przez naukę prawa, chociaż ma kapitalne znaczenie konstytucyjne. Może dlatego, że dopiero dziesięć lat jesteśmy w Unii i ten charakterystyczny dla tej  wspólnoty państw problem pluralizmu porządków prawnych jeszcze nie ujawnił się z taką mocą jak w innych państwach starej demokracji europejskiej. Nie mam jednak żadnych wątpliwości, że problem konstytucjonalizacji i tożsamości narodowej stanowi poważne  wyzwanie dla polskich teoretyków i filozofów prawa, szczególnie atrakcyjne, że w analizę tych zjawisk należy prowadzić w szerokiej perspektywie konstytucyjnej, politycznej i socjologicznej. Kompleksowe czy wielopłaszczyznowe badanie tych instytucji sprawia  pewną trudność, ale w efekcie może powstać atrakcyjna treść.