Paweł Judek, radca prawny, partner w poznańskiej kancelarii Działyński i Judek

Z mocy konstytucji wyroki Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne i nie podlegają niczyjej weryfikacji. Prezes Rady Ministrów ma obowiązek ogłosić każdy wyrok, nawet taki, co do którego jest przekonana, że został wydany z naruszeniem prawa.

(…) Naruszenia procedury przez Trybunał w wypowiedziach krytyków orzeczenia sprowadzają się do naruszenia ustawy o TK poprzez wydanie orzeczenia w składzie 12-, a nie 13-osobowym, a także do nieuwzględnienia przepisu nakazującego rozpoznawanie spraw w kolejności wpływu. Z pewnością nie może być natomiast mowy o naruszeniu normy określającej, jaką większością Trybunał wydaje swoje orzeczenia, gdyż wyrok zapadł większością 10 do 2, więc również przy zastosowaniu rygoru większości dwóch trzecich głosów orzeczenie byłoby wydane. W niniejszym artykule pomijam jednak kwestię, czy Trybunał miał prawo rozpoznać wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją ustawy nowelizującej ustawę o TK, czy też powinien był ją pominąć (w mojej ocenie zresztą zagadnienie to w sposób wystarczająco przekonujący omówiono w uzasadnieniu wyroku TK). Nawet gdyby bowiem zarzuty wobec wyroku Trybunału były słuszne – choć w mojej ocenie nie są – to i tak nie miałoby to żadnego wpływu na obowiązek prezesa Rady Ministrów opublikowania orzeczenia.

Brak racjonalnych argumentów

(…) Sama ustawa o TK nie określa, jakie są składniki orzeczeń i jakie są zasady ich ogłaszania. W tym zakresie art. 74 ustawy o TK odsyła do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Ten zaś w ogóle nie posługuje się pojęciem „nieważnego wyroku”, a wyłącznie pojęciem „nieważności postępowania”. Istotnie, niektóre kwalifikowane naruszenia procedury mogą prowadzić do stwierdzenia nieważności postępowania. Do takich naruszeń nie można jednak zaliczyć naruszenia przepisu o kolejności rozpoznawania spraw, więc ten zarzut wobec wyroku Trybunału nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia. Jest to przepis o charakterze instrukcyjnym, za którego przekroczenie nie grozi żadna sankcja. Podstawą do stwierdzenia nieważności postępowania może być natomiast zgodnie z art. 379 pkt 4 k.p.c. m.in. przypadek rozpoznania sprawy w niewłaściwym składzie.