Brzmi to złowieszczo nie tylko dla laika. Prokurator generalny we wspomnianym stanowisku z 7 marca 2016 r. stwierdza, że „nie można pomijać wpływu tak istotnych wad orzeczenia, które na gruncie procedury cywilnej powodowałyby jego nieważność” (s. 24). (…) Wnioskowanie to jest tak sugestywne, że laikowi trudno się nie zgodzić z jego konkluzją.

Konkluzja ta jest jednak całkowicie błędna w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Przede wszystkim kodeks postępowania cywilnego stanowi o nieważności postępowania, a nie o nieważności wyroku zapadłego w owym postępowaniu. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego określają także skutki nieważności postępowania. (…) Jak stanowi art. 386 § 2 k.p.c, „w razie stwierdzenia nieważności postępowania sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok, znosi postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania”. Natomiast w postępowaniu kasacyjnym Sąd Najwyższy w granicach zaskarżenia bierze z urzędu pod uwagę nieważność postępowania (art. 39813 § 1 k.p.c). W razie zaś stwierdzenia nieważności Sąd Najwyższy uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania (art. 39315 § 1 k.p.c).

Przytoczone przepisy wskazują, że wyrok wydany w postępowaniu dotkniętym nieważnością nie jest pozbawiony skutków prawnych. Pozbawienie go mocy wymaga dopiero uchylenia przez sąd rozpatrujący środek zaskarżenia. Nie wszystkie wyroki zapadłe w postępowaniu dotkniętym nieważnością są jednak zaskarżane. Jeżeli taki wyrok sądu pierwszej instancji uprawomocni się albo od wyroku sądu drugiej instancji nie zostanie wniesiona skarga kasacyjna, to owo orzeczenie wywołuje wszystkie skutki prawidłowo wydanego wyroku. Sąd nie może odmówić nadania takiemu wyrokowi klauzuli wykonalności, a komornik nie ma prawa odmówić wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego wyroku, chociażby był szczerze oburzony wydaniem wyroku w ramach postępowania dotkniętego nieważnością.

Odnosząc powyższe ustalenia do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, należy stwierdzić, że jego wydanie w nieprawidłowym składzie nie prowadziłoby do nieważności, a tym bardziej do nieistnienia orzeczenia. Ponieważ ani konstytucja, ani ustawa o TK nie przewidują możliwości zaskarżenia wyroku Trybunału, co więcej, art. 190 ust. 1 konstytucji stanowi wprost, że orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są ostateczne, wyrok taki ma wszelkie skutki wyroku wydanego w składzie zgodnym z ustawą. W konsekwencji powinien zostać niezwłocznie ogłoszony w odpowiednim publikatorze, w rozważanym przypadku w Dzienniku Ustaw, chociażby organ wydający ów publikator był szczerze oburzony wydaniem wyroku w ramach postępowania dotkniętego nieważnością.